نفت امروز / پتروشیمی ها خصوصی شدند اما زمانی که تحریم ها عرصه را بر دولتی‌ها تنگ کرده بودند و نیاز به کمک فعالان اقتصادی کشور داشتند. این روزها با تصمیم گیریهای جدید حاکمیتی این ذهنیت ایجاد شده که گویی دولتی‌ها با بازشدن دروازه های کشور و استقبال سرمایه‌گذاران خارجی از صنعت پتروشیمی به دنبال زمین زدن این صنعت هستند.
از فرمول های جدید قیمت خوراک گاز گرفته که به شدت با فرمول های بین المللی و مرسوم فاصله دارد تا این بار تعیین قیمت آزاد برای نفتای تحویلی به این صنعتگران!
گویی بخش دولتی بازهم در نظر دارد صنعت پتروشیمی را در دستان خود بگیرد که البته این مساله را می‌توان به نگاه وزیر نفت دولت یازدهم نسبت داد، چراکه زنگنه به نداشتن اعتماد به بخش خصوصی و نگاه صرف دولتی همواره مطرح بوده که این امر تنها معطوف به نحوه مدیریت وی در این دولت برنمی‌گردد بلکه در طول وزارت خود در دولت اصلاحات نیز همواره گلایه ای که به عملکرد وی مطرح بود، توجه بیش از اندازه به خارجی ها و بی توجهی به بخش خصوصی داخلی بود.
هر چند که در گذشته بیژن نامدار زنگنه سعی بر تکذیب این نگاه نداشت. گویی آن زمان جسورتر از این روزها بود، چراکه با وجود هجمه های فراوان به سمت خود بازهم با صراحت از بی اعتمادی خود به خصوصی های داخلی می گفت و شدیدا در مقابل خصوصی سازی مقاومت می‌کرد. البته دستاوردهایی نیز شیخ الوزراء در این زمینه برای کشور داشته اما در مقابل تمام ناکامی ها در این خصوص آنچنان به چشم نمی آید.
با این حال در شرایط فعلی توجه بیش از اندازه خارجی ها به صنعت پتروشیمی و استقبال از سرمایه گذاری در این بخش آنچنان زیاد شده که گویی دست هایی در تلاشند تا این اتفاق محقق نگردد. البته تمام مسایل به نگاه وزیر بر نمی‌گردد بلکه به نظر می‌رسد دست هایی در تلاشند تا ازاین نگاه وزیر به نفع خود بهره ببرند به نحوی که در حال حاضر قیمت خوراک با فرمولی خاص محاسبه می‌گردد که این درنهایت رقم به دست آمده بسیار بالاتر از قیمت خوراک در عربستان و حتی کره جنوبی اعلام می‌شود.
دبیر کل انجمن صنفی کارفرمایی صادرکنندگان محصولات پتروشیمی از تعیین فرمول جدید وزارت نفت برای فروش گاز اتان به صنایع پتروشیمی انتقاد کرد. مهدوی افزود: در فرمولی که ازجانب وزارت نفت تدوین شده است، هیچ یک از معیارهای قانونی اعمال نشده و با فرمول فعلی، نه تنها سرمایه‌گذار خارجی در صنعت پتروشیمی جذب نمی‌شود که حتی واحدهای پتروشیمی هم یکی پس از دیگری تعطیل خواهد شد.
وی با بیان اینکه خوراک، مهمترین مولفه برای جذب سرمایه‌گذاری در صنایع پتروشیمی است، اضافه کرد: گاز متان بعد از مذاکرات متعدد با وزارت نفت، با قیمت‌های بالا و با احتساب قیمت گاز در هاب اروپا و آمریکا تدوین شد.
دبیرکل انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی ایران گفت: تعیین قیمت هر مترمکعب متان به ۸ سنت اصلا سودآور نیست و با قیمت‌های فعلی متان، شرکت‌های پتروشیمی بین‌المللی هیچگونه انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری در صنعت پتروشیمی ایران ندارند، حال با این وجود مسئولان وزارت نفت تصمیم گرفتند این قیمت را به ۲۰ سنت افزایش دهند.
از سویی دیگر به گفته جوکار یکی از کارشناسان صنعت پتروشیمی، فعالان این صنعت بر روی فرمی که الان برای خوراک ارائه شده اعتراض کارشناسی دارند.
براساس اظهارات وی، اینکه باید فرمولی باشد همه فعالان بازار قبول دارند. همه صنایع کشور فرمول و چارچوب بندی مشخص را قبول دارند ولی اجزایی که برای این فرمول گذاشته شده اجزای مرتبط با این صنعت نیست. در همه دنیا خوراک و گاز اتان و متان براساس ارزش حرارتی است. براساس آمارهای خود وزارت نفت کمتر از ۷ درصد گاز اتان و متان در پتروشیمی مصرف و مابقی آن صرف مصارف دیگر می‌شود. اما باید دقت داشت که همین رقم چه ارزش آفرینی در صنعت پتروشیمی می‌کند. واقعا اگر ارز پتروشیمی در شرایط تحریم نبود کشور نمی توانست روی پا بایستد.
وی متذکر شد: تمام واردات کشور چون اقلام اساسی از طریق ارزهای پتروشیمی صورت می گرفت، بنابراین الان روی فرمولی که بستن مزیت آفرینی را کم می کند و حتی در برخی موارد کاملا از بین می برد باید دقت نظر بیشتری صورت بگیرد. مجتمع های پتروشیمی علاوه بر ایجاد ارزش افزوده بیشتر و اشتغالزایی در بخش مالیات نیز به درآمد زایی دولت کمک می کنند. به عنوان مثال با وجود آنکه در منطقه ویژه واقع شدیم و از خیلی از مالیات ها معاف هستیم ولی با این وجود مجتمع ما سال گذشته در قالب مالیات حقوق، ارزش افزوده و ... نزدیک به ۳۰ میلیارد تومان مالیات پرداخت کرد.
جوکار تصریح کرد: به عنوان مثال یک حادثه کوچک در مجتمع پتروشیمی بوعلی سینا اتفاقی حدود ۱۰۰ میلیون دلارهزینه در برداشت. درصورتی که اگر همین پول را در بانک بگذارید با بهره ۱۸ درصد قطعا صرف آن بیشتر خواهد بود. قطعا اگر سود فروش ۲۷ تا ۲۸ درصد نباشد نمی توان انتظار داشت کسی در بخش پتروشیمی سرمایه گذاری کند. چرا که سرمایه گذاری ریسک پذیر محسوب می‌شود. بنابراین باید قیمت خوراک منطقی تعیین گردد. در حال حاضر متوسط قیمت اتان ارزش حرارتی در کل دنیا چیزی حدود ۱۵۰ تا ۱۶۰ دلار است در حالیکه ما الان ۲۴۰ دلار عرضه می کنیم.
در این بین هنوز اعتراض بخش خصوصی فعال در این صنعت خاموش نشده که امروز خبر از آزادسازی قیمت نفتا به گوش می‌رسد.
براساس اظهارات دبیر کل انجمن صنفی کارفرمایی صادرکنندگان محصولات پتروشیمی، با آزاد شدن قیمت خوراک مایع پتروشیمی ها، خوراک نفتای کل صنایع پتروشیمی به جای ارز مبادله‌ای با ارز آزاد محاسبه خواهد شد.
روز گذشته نیز دولت همزمان با صدور مصوبه‌ای مبنی بر جایگزینی نرخ ارز آزاد به‌جای نرخ ارز مبادله‌ای در قیمت‌گذاری۲۰ فرآورده نفتی، طرح گرانی ۳۰ تا ۴۰ درصدی قیمت انواع روغن موتور، پرافین و قیر در بازار را کلید زد.
به نظر می‌رسد دست هایی پنهان در صنعت پتروشیمی در تلاش است تا این صنعت را که چندماهی است اوج گرفته، به زمین بزند در حالی که رقیب ایران که عربستان است این روزها به هر روشی سعی دارد سرمایه گذاران از حضور در صنعت پتروشیمی ایران منصرف کند. حال این سئوال ایجاد می‌شود که دست های پنهان همراه سیاست های سعودی ها هستند و یا نگاه صرف دولتی به این صنعت دلیلی بر ایجاد این مشکلات است؟
