اما حال در شرایطی که خشکسالی و افزایش دما و فعالیت غیرمجاز ماینرها کشور را در تامین برق با مشکلات جدی مواجه کرده قطعا امکان صادرات به مانند گذشته فراهم نخواهد بود. البته بر اساس قراردادهای صادراتی قطعا کشور مسئولیتی در برابر هدف صادراتی خود دارد اما در میان کشورهای مختلف صادرات برق به عراق موضوعی است که طی ماه های گذشته انتقادات متعددی به همراه داشته زیرا در گذشته این کشور بدهی های خود به ایران را نیز پرداخت نکرده و در پرداخت این مبالغ اما و اگرهای متعددی وجود داشته است، بر این اساس بخصوص وقتی کشور با کمبود برق مواجه است به طور طبیعی صادرات برق به چنین مقصدی توجیه نداشته و غیر منطقی محسوب می شود.

 

بر همین اساس امروز مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران گفت: صادرات برق به کشور عراق متوقف شده است. 

 

به گفته مصطفی رجبی مشهدی، نیاز کشورمان به تأمین برق سبب شد، صادرات برق به عراق متوقف شود.

 

وی همچنین گفته است: سال گذشته حدود ۲ هزار مگاوات صادرات برق داشتیم که امسال به دلیل نیاز داخلی صادرات به ۱۵۰ مگاوات کاهش یافته است. امروز بنا بر قراردادهای موجود ۱۳ مگاوات برق به افغانستان صادر شد در حالی که هفته قبل این میزان ۱۰۰ مگاوات بود.

 

این صحبت ها در حالی مطرح می شود که پیش از این برخی فعالان بخش خصوصی از جمله دبیرکل مشترک اتاق بازرگانی ایران و عراق گفته بود که ایران ۴۰ درصد از برق کشور عراق را تامین می‌کند.

 

پیام باقری، جاری نایب رئیس سندیکای صنعت برق ایران اول خرداد ماه سال در گفتگو با تجارت‌نیوز گفته بود: برق مستقیمی که ما به عراق صادر می‌کنیم از گازی که به آنجا صادر می‌کنیم، متفاوت است. عراق از گازی که به آن‌ها می‌فرستیم، برق تولید می‌کند. صادرات برق ما به عراق ۱۳۰۰ تا ۱۴۰۰ مگاوات است و البته این مقدار به صورت فصلی تغییر می‌کند. علاوه بر این عراق از گازی که ما به آن کشور صادر می‌کنیم، برق تولید می‌کند.

 

در ماه های گذشته نیز اقدامات تروریستی صورت گرفته در شبکه انتقال برق ایران به عراق مشکلات بسیاری در این کشور ایجاد کرد و باعث شد در شهرهایی مانند بصره قطع برق به اعتراضات مردمی منجر شود.

 

عراق یکی از بزرگترین مشتری‌های برق و به طور کلی صادرات ایران است. ایران از سال ۲۰۰۴ میلادی صادرات برق به عراق دارد. البته سه، چهار سال اول به دلیل تجهیزات محدود تبادل که وجود داشته، این رقم، رقم پایینی بوده اما از سال ۲۰۰۸ امکان وسیعی اعم از چندین خط انتقال فراهم و قراردادهای یک ساله از اول ژانویه تا آخر دسامبر برای صادرات برق به عراق امضا ‌شده است.

 

از اواسط سال 97 ایران توانست با وزارت برق عراق برنامه‌ای سه ساله را برای مشارکت در بازسازی و احیای صنعت برق این کشور به امضا برساند که بخش خصوصی ما در تعمیرات تجهیزات آسیب دیده و کاهش تلفات انرژی شبکه توزیع آن‌ها فعال شوند و مشارکت کنند که این تلفات اندکی بیش از ۵۰ درصد است. ایران طرح‌های متعددی را در برنامه همکاری سه ساله با عراق در نظر گرفته، یکی از آنها، این بود که تا زمانی که نیاز دارند و البته برای ما مقدور باشد صادرات برق به این کشور داشته باشد.

 

البته در مقطعی از زمان طرف عراقی از امضای قرارداد برای سال ۲۰۲۰ عذر داشت که این موضوع مربوط به استقرار دولت و ترتیب‌های اداری این کشور بود که باید داده می‌شود، مجوزهایی لازم بود که باید از دولت و نخست وزیر می‌گرفتند اما آن هم که برقرار شد، یک مقدار دیگرهم امضای قرارداد به تعویق افتاد؛ از این نظر که روی قیمت بحث داشتند و گاهی هم در صحبت‌ها و مصاحبه‌ها ذکر می‌شد که کشورهای دیگر پیشنهادهای دیگری را بهتر از پیشنهاد ایران به عراق داده‌اند و چنین بحث‌هایی در رسانه‌های مختلف منطقه ذکر می‌شد.

 

اما در نهایت خرداد ماه سال گذشته با سفر وزیر نیرو به عراق با تمام مقامات ارشد دولت عراق جلساتی برگزار شد و نهایتا یک قرارداد دو ساله برای اولین بار با عراق برای صادرات برق به امضا رسید که تعرفه آن هم تعرفه‌ای تعیین شد که از قبل بوده و تغییری نکرد.

 

حال نیز عراق به 30 هزار مگاوات برق احتیاج دارد اما فقط توانایی تولید ۱۹ تا ۲۱ هزار مگاوات را دارد که بخش مهمی از این کمبود در گذشته از طریق ایران تامین می شد اما در ماه های اخیر مشکلات ایران در صادرات برق به عراق تبعاتی چون استعفای وزیر برق عراق را به دنبال داشته است.  

حال اگر قرار باشد قطع صادرات برق به این کشور همسایه طولانی مدت باشد قطعا طرف عراقی مجبور به تامین این نیاز از کشورهای دیگر خواهد بود و برای شش ماه دوم سال که مصرف برق به دلیل شرایط جوی کاهش پیدا می کند این بازار از دست رفته خواهد بود. با این وجود باید منتظر ماند تا با پشت سر گذاشتن هفته های پایانی مرداد ماه مشخص شود قطع صادرات به عراق امری بلند مدت است یا تنها به یک مقطع زمانی کوتاه محدود می شود.