به گزارش نفت امروز، بیژن زنگنه را می توان یکی از وزرای کابینه روحانی دانست که طی این سالها با حواشی متعدد مواجه شد، از سوی دیگر مروری بر تاریخچه فعالیت های او گویای آن است که علاوه بر دولت روحانی به مدت هشت سال در دوران ریاست جمهوری سید محمد خاتمی نیز بر کرسی وزارت نفت تکیه داشته و بدین ترتیب شاید بتوان گفت فردی است که بیش از همه، این سکان را در دست داشته و فرد دیگری نداریم که در مدت زمانی مشابه او فرمان وزارت نفت را در دست داشته باشد.
البته همان طور که اشاره شد زنگنه در این مدت با حاشیه های متعددی نیز روبرو بوده که از واگذاری قرارداد پیمانکاری میدان های مشترک گرفته تا بحث کرسنت و قیمت بنزین و ... متنوع است با این وجود زنگنه به جهت سابقه طولانی در مدیریت کلان اجرایی و ۳۲ سال حضور در وزارتخانه‌های متعدد در دولت‌های مختلف به «شیخ الوزراء» مشهور است و برخی کارشناسان وی را موفق‌ترین وزیر نفت ایران در توسعه و جذب سرمایه‌های خارجی در صنایع نفت و گاز ایران می‌دانند.
اما زنگنه در آخرین روزهای مسئولیت خود به نوعی وصیت هایی برای دولت بعدی و متصدیان وزارت نفت داشته و گفته است: مهمترین کاری که باید در دولت آینده در پارس جنوبی انجام شود جلوگیری از افت تولید و حفظ و نگهداشت از این میدان است (ریل‌گذاری آن انجام شد) که به ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد.
درباره وضعیت تولید نفت در زمان وزارت او نیز می توان گفت که تولید نفت خام کشور که در سال ۱۳۸۵ به چهار میلیون و ۵۰ هزار بشکه در روز رسیده بود، از این سال با روندی کاهشی مواجه گشت و در سال ۱۳۹۳ یعنی اوج تحریم‌های اعمال شده علیه کشور، به روزانه سه میلیون و ۵۰ هزار بشکه کاهش یافت، که نشان از کاهش ظرفیت تولید یک میلیون بشکه‌ای در روز دارد. نکته مهم، روند کاهشی تولید نفت کشور طی سال‌های ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۰ یعنی دوره قبل از اعمال تحریم‌هاست. با توافق هسته‌ای، تولید نفت خام کشور باری دیگر روند صعودی خود را آغاز کرد، به‌طوری‌که در سال ۱۳۹۵ به متوسط سه میلیون و ۷۲۰ هزار بشکه در روز و در سال ۹۶ نیز به‌طور میانگین به سه میلیون و ۹۲۱ هزار بشکه در روز رسید، که سطح تولید نفت خام ایران در سال ۱۳۹۰ یعنی سال قبل از اعمال تحریم‌ها بود. در دولت یازدهم حجم درآمدهای نفتی با وجود شرایط نه‌چندان مناسب صنعت نفت، به دلیل تحریم‌ها تنها در طول چهار سال حدود ۵۴۰ هزار میلیارد تومان اعلام گردید، که رقمی قابل توجه به‌شمار می‌آید و نقش بیژن زنگنه طی چهار سال فعالیت وی در راستای بازگشت به سقف تولید نفت پیش از تحریم‌ها و توسعه صنعت نفت در دولت یازدهم را نمی‌توان نادیده گرفت.
وی در آخرین روزهای وزارت خود در مراسم بهره‌برداری از طرح‌های ملی وزارت نفت با بیان اینکه برای اجرای طرح‌های پارس جنوبی آنها را اولویت‌بندی کردیم و سرانجام خوشحالیم که اکنون و پس از هشت سال برداشت گاز غنی از میدان مشترک پارس جنوبی ۲.۵ برابر شده و از روزانه ۲۸۰ میلیون مترمکعب به ۷۰۰ میلیون مترمکعب رسیده است، تصریح کرد: در این هشت سال نزدیک ۲۵ میلیارد دلار در پارس جنوبی سرمایه‌گذاری شده و با افزایش برداشت گاز از میدان مشترک پارس جنوبی و دیگر میدان‌های گازی توانستیم به رکورد تولید روزانه هزار میلیون مترمکعب دست یابیم.
زنگنه در عین حال به ریل‌گذاری انجام شده برای آینده پارس جنوبی اشاره و با بیان اینکه امسال برداشت ۴۰ میلیون مترمکعب گاز جدید از پارس جنوبی عملیاتی می‌شود، تصریح کرد: مهمترین کاری که پس از این باید در پارس جنوبی انجام شود و ما طرح کلی آن را در قالب سندی تهیه و به دولت آینده تقدیم کردیم، جلوگیری از افت فشار پارس جنوبی و حفظ و نگهداشت تولید از این میدان است که به ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری نیاز دارد. ما برای حفظ و نگهداشت تولید در میدان مشترک پارس جنوبی کار را آغاز کردیم به‌عنوان نمونه قراردادی با شرکت اوتی‌سی برای تولید کمپرسورهای مناسب با هدف فشارافزایی در دریا و خشکی امضا شده است.
وی روز گذشته در نشست مدیران ارشد با رئیس جمهور، موضوع فروش نفت را نیز مورد توجه قرار داده و اظهار کرد: ما در این مدت بیش از ۱۰۰ میلیارد نفت نفروختیم و آنچه که فروختیم با مشکلات بود. هدف فروپاشی نظام بود.
زنگنه همچنین در این روزها در نامه‌ای خطاب به مدیرعامل شرکت ملی نفت ضمن تبریک صادرات نفت از سواحل مکران، نکاتی را برای ممانعت از معطلی و کندی کار در طرح گوره - جاسک با توجه به تغییر و تحول دولت اعلام کرد.
وی در ادامه این نامه که می توان آن را در ظاهر خطاب به مسعود کرباسیان و در عمل خطاب به مسئولان بعدی وزارت نفت دانست، آورده است: « لازم می‌داند که در ادامه کار، برای اینکه این طرح در مراحل تغییر و تحول دولت، گرفتار کندی و معطلی نشود، توجه جنابعالی و همه همکاران مرتبط را به نکات زیر جلب نماید:
۱) برای چهار پمپ راه‌اندازی شده در تلمبه‌خانه شماره ۲ مراحل FAC و PAC انجام شود.
۲) تا پایان شهریورماه، پانچ‌های باقیمانده کلاس B و C خط لوله، تلمبه‌خانه شماره ۲ و دیگر تأسیسات راه‌اندازی شده توسط پیمانکاران تحت مدیریت شرکت متن/شرکت نفت و گاز پارس برطرف شود. در هر حال طبق رویه‌های جاری صنعت نفت، خط لوله و تأسیسات خشکی برای بهره‌برداری به شرکت خطوط لوله تحویل خواهد شد.
۳) برای ماه‌های مرداد و شهریور با همکاری امور بین‌الملل/نیکو، نفت و گاز پارس، پایانه‌ها، اداره کل نظارت بر صادرات و شرکت ملی نفتکش به نحوی برنامه‌ریزی شود که به طور متوسط درهر ماه دست کم ۵ میلیون بشکه نفت خام از پایانه مکران صادر شود.
۴) طبق برنامه، پیگیری مستمر شود که تا پایان مهرماه ۱۴۰۰ پروژه‌های زیر به بهره‌برداری برسد و در نتیجه آنها ظرفیت صادراتی به ۴۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یابد:
- راه‌اندازی چهار دستگاه پمپ در تلمبه خانه شماره چهار
- نصب و راه‌اندازی دومین گوی شناور(SPM)
- بهره‌برداری از دو مخزن ذخیره در پایانه مکران (در دست ساخت توسط شرکت پترو امید آسیا)
۵) ادامه پیگیری برای تحقق دیگر موارد، طبق زمان‌بندی مورد توافق، تا پایان فروردین‌ماه ۱۴۰۱ (مطابق متن پیوست که به امضای مدیران ذیربط رسیده)
۶) اتصال خط لوله گوره - جاسک به پالایشگاه بندرعباس برای تبادل عملیاتی نیز همانگونه که از ابتدا مورد توجه بود، باید مجددا در دستور کار قرار گرفته و خط لوله ارتباطی برای رفت و برگشت نفت، طراحی شده و پس از طی مراحل لازم، اجرا بشود.
۷) علاوه بر موارد بالا، با توجه به پیشنهاد دریافت شده، موضوع تأمین نفت خام خوراک پالایشگاه بندرعباس از پایانه مکران به جای خارک نیز مورد بررسی قرار گرفته و تا تاریخ ١٢ مرداد ١٤٠٠، گزارش توجیه اقتصادی آن با همکاری شرکت ملی نفتکش و مدیریت شرکت پالایش و پخش تهیه و ارائه شود.»
حال با تمام این فراز و فرودها و حاشیه های ایجاد شده طی این سالها دوران تصدی گری زنگنه بر وزارت نفت به پایان رسیده و باید منتظر ماند تا با مشخص شدن وزیر نفت دولت سیزدهم و سیر روابط بین الملل ایران در دوران ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی مشخص شود سیر صنعت نفت در آینده به کدام سمت خواهد بود.
