به گزارش نفت امروز به نقل از روزنامه ایران، تفاهمنامه ۴۰ میلیارد دلاری ایران و روسیه در چند بخش صنعت تعریف می‌شود. بر اساس آنچه تاکنون اعلام شده، قرار است روس‌ها در توسعه میدان‌های گازی کیش و پارس‌شمالی، فشارافزایی میدان پارس‌جنوبی، توسعه ۶ میدان نفتی، تکمیل طرح‌های ال‌ان‌جی، سوآپ گاز و فرآورده نفتی، احداث خطوط لوله صادرات گاز و دیگر همکاری‌های علمی و فناورانه با ایران همکاری داشته باشند، اما چند بخش این تفاهمنامه اهمیت ویژه‌ای برای مسیر توسعه‌ای صنعت نفت کشور دارد.
در این باره هرمز قلاوند، مدیر نظارت بر تولید نفت و گاز شرکت ملی نفت ایران گفت: توسعه همکاری‌های نفتی ایران و روسیه افزایش تولید نفت و گاز ایران را به‌دنبال خواهد داشت. در همین حال به پیشبرد برخی از برنامه‌های صنعت نفت کمک خواهد کرد، از جمله فشارافزایی در میدان مشترک پارس جنوبی که از دغدغه‌های مهم همکاری‌های نفتی ایران و روسیه است.
کارشناسان بر این باورند که حضور گازپروم در جنوب، افزون بر توسعه و افزایش تولید نفت و گاز کشور، پاسخی راهبردی از سوی روسیه به اروپایی است که در حال اجرای قراردادهای راهبردی با قطر است. از این رو اگرچه ایران از این همکاری سود می‌برد، اما برای روسیه نیز تبدیل این تفاهمنامه امضاشده با شرکت گازپروم به قرارداد، اهمیت دارد.
جزئیات تفاهم ۴۰ میلیارد دلاری با روس‌ها
پیش‌بینی می‌شود با نهایی شدن و اجرای این تفاهمنامه، نزدیک به ۲۵ میلیارد دلار از سرمایه روسیه برای توسعه میدان‌های گازی و تکمیل پروژه‌های ال‌ان‌جی و جمع‌آوری گازهای مشعل و ۱۵ میلیارد دلار نیز برای توسعه ۶ میدان نفتی اختصاص یابد. کرنج، آذر، چنگوله، آب‌تیمور و منصوری از جمله این میدان‌ها هستند. پیش از این نیز برای همکاری با روس‌ها در میدان‌هایی نظیر پایدار غرب و آبان قراردادهایی بسته شده که ارزش آنها ۴ میلیارد دلار عنوان شده است. این قرارداد ۴ میلیارد دلاری شامل طرح توسعه هفت میدان نفتی ایران است و الان در مرحله عملیات اجرایی است.
اما درباره تفاهمنامه ۴۰ میلیارد دلاری که در تاریخ صنعت نفت ایران بی‌نظیر است، مدیر نظارت بر تولید نفت و گاز شرکت ملی نفت ایران توضیح داد: امضای تفاهمنامه میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت گازپروم روسیه به ارزش حدود ۴۰ میلیارد دلار، تفاهم‌نامه‌ای کم‌نظیر و قابل توجه است. افزون بر مبحث مهم فشارافزایی میدان پارس جنوبی، موارد دیگری از جمله توسعه میدان‌های گازی کیش و پارس شمالی، توسعه ۶ میدان نفتی، سوآپ گاز و فرآورده، تکمیل طرح‌های ال‌ان‌جی، احداث خطوط لوله صادرات گاز و دیگر همکاری‌های علمی و فناورانه را در برمی‌گیرد. این تعامل و همکاری با شرکت گازپروم روسیه که از شرکت‌های توانمند در جهان محسوب می‌شود، می‌تواند به توسعه بیشتر صنعت نفت ایران منجر شود. این یک همکاری دوطرفه و دارای جذابیت برای طرف‌هاست.
به گفته این مقام مسئول، بعضی از مفاد این تفاهمنامه در آینده نزدیک تبدیل به قرارداد خواهد شد.
هدف‌گذاری برای تولید ۵.۷ میلیون بشکه نفت
هم‌اکنون ظرفیت تولید نفت ایران حدود ۴ میلیون بشکه در روز است. سال‌هاست که توان تولید نفت کشور از این رقم فراتر نرفته زیرا افزایش ظرفیت تولید نفت، نیازمند سرمایه‌گذاری و توسعه میدان‌های نفتی است. مدیر نظارت بر تولید نفت و گاز شرکت ملی نفت ایران با اشاره به اهمیت جذب سرمایه برای پیشبرد اهداف توسعه‌ای میان‌مدت و بلندمدت صنعت نفت گفت: تا افق ۱۴۰۸ با رقمی حدود ۹۰ میلیارد دلار، ظرفیت تولید نفت در کشور به ۵.۷ میلیون بشکه در روز خواهد رسید و ضرورت دارد در بخش سرمایه‌گذاری همچنان رو به جلو حرکت کنیم.
برنامه برای افزایش ۱۵۰ میلیون مترمکعبی تولید گاز
اجرایی شدن این تفاهمنامه به حفظ و نگهداشت تولید کنونی گاز و همین‌طور افزایش تولید گاز در کشور کمک خواهد کرد.
مدیر نظارت بر تولید نفت و گاز شرکت ملی نفت ایران ضمن پراهمیت خواندن تک‌تک محورهای تفاهمنامه امضاشده با روس‌ها، تولید بیش از ۱۵۰ میلیون مترمکعبی گاز با توسعه میدان‌های کیش و پارس شمالی را گامی مؤثر در روند افزایش تولید گاز اعلام کرد و افزود: یکی از اقدام‌های بسیار بااهمیت که موضوع نگهداشت و افزایش تولید را به موضوعی حیاتی بدل کرده، بحث فشارافزایی در میدان پارس جنوبی است که در قالب سرمایه‌گذاری به ارزش تقریبی ۲۰ میلیارد دلار انجام می‌شود.
قلاوند با اشاره به اهمیت افزایش تولید گاز به‌منظور تأمین سوخت زمستانی و همین‌طور تقویت حضور ایران در بازارهای بین‌المللی بیان کرد: در زمستان پارسال برای نخستین بار حداکثر تولید از میدان مشترک پارس جنوبی به ۷۰۵ میلیون مترمکعب در روز رسید و اکنون با همکاری شرکت‌های روس به‌ویژه گازپروم و استفاده از فناوری‌های به‌روز آنها در این حوزه، به لطف و یاری خداوند مسیر برای برداشت حداکثری فراهم خواهد بود.
به گفته وی، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران تأکید کرده است به‌سرعت اجرایی شدن مفاد تفاهمنامه امضا شده، پیگیری شود و در صورت موافقت شرکت ملی نفت ایران با پیشنهاد فنی و اقتصادی طرف سرمایه‌گذار (شرکت گازپروم)، قراردادهای توسعه‌ای موردنظر که متضمن همکاری‌های بلندمدت است، امضا شود.
روسیه، رفیق بازار گاز و رقیب بازار نفت
به نظر می‌رسد همکاری‌های ایران و روسیه براساس این تفاهمنامه، در بخش گاز زودتر به نتیجه برسد. یک مقام وزارت نفت که تمایلی به ذکر نام خود نداشت، درباره احتمال اجرایی شدن این تفاهمنامه گفت: ما با روسیه، هم رقیب هستیم و هم به نوعی همکار. در بخش گاز همکاری غلبه دارد و در نفت رقابت، البته در نفت هم می‌توان همکاری داشت که این موضوع نیازمند ایجاد یک الگوی برد - برد است.
به‌تازگی محسن خجسته‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت نیز به خبرگزاری فارس گفته بود: ظرفیت بالایی برای سوآپ و ترانزیت گاز روسیه از مسیر ایران وجود دارد که می‌توان یک بازی برد-برد را برای طرف‌ها تعریف کرد.
توسعه میدان‌های گازی ایران توسط روسیه بر اساس اصل «تعامل سازنده به جای رقابت بازدارنده» اجرایی خواهد شد، در ضمن باید توجه داشت که در بازارهای منطقه‌ای ایران رقابتی بین دو کشور وجود ندارد. وقتی مناسبات راهبردی بین دو کشور ایجاد شود، همکاری سازنده جای رقابت بازدارنده حتی در بازارهای مشترک اعمال خواهد شد.
