سجاد محمودی نسب
صنعت پتروشیمی و زنجیره ارزش آن را مهمترین مزیت اقتصادی ایران می نامند که در صورت داشتن متولی واحد و مشوق های جذاب از بهترین فرصت های سرمایه گذاریست که به ندرت به زیان افتاده و از صنایعیست که OFAC(دفتر کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانه داری ایالات متحده آمریکا)ولع سیری ناپذیری در تحریم شرکت ها و مدیران توانمندش دارد.
البته امروزه ولع تحریم،تاثیر مهمی بر درآمد این صنعت نداشته و علی رغم گسترده شدن گستره تحریمی،شاهد فروش ۱۲میلیارد دلاری محصولات پتروشیمی در سال گذشته و همچنین پیش بینی درآمد ۱۵میلیارد دلاری برای سال مالی جاری نیز هستیم که این درآمد قریب به ۹درصد از بودجه۱۲۹میلیارد دلاری سال جاری کشور را تامین می کند.
در سلسله گفتگوهای پرونده کلاسه،این بار به سراغ مگاپتروشیمی کیان(یکی از دومگاپروژه صنعت پتروشیمی کشور)رفته تا طی گفتگویی با بسیجی جانباز و ایثارگر دکتر اسدالله غلامپور،آخرین وضعیت پروژه را همراه با گریزی به مشکلات پیش روی این صنعت بشرح زیر جویا شویم.لازم به ذکر است که ایشان دارای 32 سال سابقه خدمت در شرکتهای مختلف تولیدی،بازرگانی،مالی،خدماتی و هم اکنون عضو هیات مدیره و مدیر عامل مگاپتروشیمی کیان می باشند.
۱-علت اهمیت مگاپتروشیمی کیان برای صنعت پتروشیمی چیست و استعداد اشتغال آن چه تعداد است؟
این طرح از طرحهای توسعه ای جهش دوم و سوم صنعت پتروشیمی،واقع شده در فاز2پتروشیمی منطقه عسلویه و دارای استعداد اشتغال نزدیک به ۱۰۰۰۰نفر در زمان ساخت و بالغ بر ۳۲۰۰ نفر بصورت مستقیم در زمان بهره برداری می باشد.فاز 1 این طرح شامل واحدهای الفین( اتیلن، پروپیلن، بنزن، بوتادین)و پلی الفین(انواع پلی اتیلن سنگین) و همچنین فاز 2 آن شامل واحدهای پروپیلن اکساید،اتیل بنزن،استایرن مونومر و اکسو الکلها می باشد.این طرح در مجموعه صنعت پتروشیمی دارای بالاترین ارزش افزوده و درآمد و واجد مزیتهای ممتاز و خاصی همچون طراحی واحد الفین توسط چهار لایسنسور شناخته شده(Linde،BASF وUhdeآلمان وMitsubishiژاپن)،دارای بالاترین استانداردهای محیط زیستی و فاقد پساب تولیدی،دارای بالاترین ظرفیت تولید محصولات الفینی و پلی الفینی و آروماتیکی در یک سایت(بالغ بر2/3میلیون تن در سال)،بالاترین رقم سرمایه گذاری(بالغ بر 5/3 میلیارد یورو) و اجرای زنجیره ارزش بنزن و پروپیلن بصورت همزمان و در یک واحد می باشد.
2-آخرین وضعیت پیشرفت این طرح توسعه ای عظیم به چه صورت است؟
بحمدالله و با عنایت لازم سهامداران و همچنین سازمان های ذیربط،عملیات اجرایی فاز یک(با ظرفیت بیش از 2 میلیون تن)به ارزش ۱۳۰0 میلیون یورو و در قالب قرارداد EPCبه شرکت اویک واگذار و با تزریق مالی سهامداران،بانکهای تجاری داخلی،بازار سرمایه و استفاده از فاینانس خارجی در دست اجرا می باشد.
پروژه پلی اتیلن سنگین(از فاز 1)نیز با ظرفیت500 الی600هزارتن و به ارزش حدود ۴۰۰ میلیون یورو در مرحله دریافت بسته مهندسیPDP و نهایی شدن بستهFEED می باشد و با همدلی کلیه سهامدران بزودی عملیات اجرایی پروژه پلی اتیلن سنگین با استفاده از روشهای تامین مالی مذکورآغاز می گردد.همچنین فاز2 این طرح دارای ظرفیت کلی۶۹۰ هزارتن( به ارزش ۱۸۰۰ میلیون یورو)و فاز 3 آن که تکمیل کننده زنجیره کامل ارزش می باشد نیز در دست مطالعه است.
3-نظرتان راجع به افزایش تند قیمت سرویس های جانبی(یوتیلیتی ها) و اعتراض شرکت های پتروشیمیایی چیست؟
در این خصوص متخصصان این صنعت از جمله انجمن صنفی کارفرمایی پتروشیمی به جهت تجدید نظر از سوی دولت،با ارائه گزارشات و ادله های متعدد نگرانی خود را اعلام نموده اند.هر چند سیاست گذاران نیز دلایل خود را دارند لیکن همراهی با سندیکای مرتبط موضوعیست که همگرایی کاملی را در جهت تقویت بستر لازم برای رسیدن به برنامه های جهش دوم و سوم صنعت پتروشیمی موجب خواهد شد.از نظر اینجانب،افزایش ناگهانی و به یکباره قیمت خوراک و یوتیلیتی علاوه بر ایجاد تنش در بازار،موجبات سردرگمی مدیران و زیان دهی صنعتی می گردد که سهم بسزایی در صادرات و تامین ارز دارد.
4- آیا صنعت پتروشیمی کشور را آماده ورود به عصر پتروپالایشگاه می دانید؟برای تحققش تلاشی نموده اید؟
آمارها نشان میدهد که حداقل ۱۷ درصد از منابع هیدروکربوری دنیا،متعلق به ایران است،بنابراین ایران می بایست به همین میزان نیز انواع مشتقات پتروپالایشگاهی تولید نماید که متاسفانه زنجیره ارزش این صنعت نه تنها جهت صادرات به بازارهای جهانی تکمیل نشده بلکه در بسیاری از موارد قادر به تامین نیازهای داخلی هم نیست.کشورهای پیشرفته سالهاست که بتدریج از مصرف سوخت های فسیلی فاصله گرفته و به تولید سوخت های تجدید پذیر و سبز روی آورده اند،بنابراین کوتاهی در بهره برداری و تکمیل زنجیره های ارزش از جهات مختلفی برای کشور خسارت آفرین است.بطور مثال اتحادیه اروپا برنامه بزرگی جهت کاهش مصرف سوخت های فسیلی و افزایش استقلال انرژی خود داشته بطوریکه چشم انداز افزایش تولید و واردات هیدروژن از 5.6 میلیون تن به 20 میلیون تن را برای خود متصور می باشد که فقط مصرف 4.6 میلیون تن هیدروژن باعث کاهش 46 میلیون تن دی اکسیدکربن می شود.تسریع در اجرا و تکمیل طرح های پیش بینی شده در برنامه جهش دوم و سوم صنعت پتروپالایشگاهی می تواند موجب توسعه و رفع قسمتی از نواقص گردد.این موضوع بصورت مبسوط در کتاب«آشنایی با فرآیندهای شیمی آلی جهت مدیران پتروپالایشگاهی» اینجانب که برای بار چهارم توسط انتشارات کریمخان زند تهران،تجدید چاپ شده مفصل بیان گردیده است.
5-استان بوشهر علی رغم حضور صنعت،بیش از یک دهه است که از محرومیت رنج می برد.حضرتعالی بعنوان مدیر ارشد صنعتی چه راهکارهایی را پیشنهاد می دهید؟
کانون تولید گاز،محصولات پتروشیمی و صادرات نفت بودن استان بوشهر باعث گردیده صنایع درآمدزایی چون کشاورزی و صنایع تبدیلی،معدن،خدمات،دریانوردی و زیرساخت های بندری،صنعت گردشگری و بوم گردی و راه آهن مورد غفلت واقع گردند.توجه ویژه به شاخص های ایجاد درآمد پایدار در استان از محل وجوهات حاصل از انحصارات و مالکیت دولت،خدمات و فروش کالا،حق بیمه،درآمدهای حاصل از جرائم و خسارات،درآمدهای حاصل از واگذاری دارایی های سرمایه ای می تواند بعنوان یک راهکار مشخص در راستای کاهش بیکاری و افزایش سرانه اشتغال،پیش روی تصمیم گیران استان باشد.
6- و سخن پایانی تان...
در حسن ختام این گفتگو امید می رود در دولت انقلابی آیت الله رئیسی،همه دست اندرکاران و دلسوزان ملی و محلی بخصوص نمایندگان استان بوشهر در کمیسیون انرژی وکلیه بانکها و سازمانهای ذیربط،ما را در راستای اتمام فرآیند ساخت و راه اندازی این ابرپروژه و البته کاهش بار بیکاری همراهی نمایند.
