ارسلان رحیمی در حاشیه بیست‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی در این باره افزود: شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران با داشتن ۱۹۴ مرکز انتقال نفت، فشارشکن و تأسیسات و ۲۹۶ ایستگاه مخابراتی وظیفه انتقال نفت خام و فرآورده‌های نفتی را به‌عهده دارد که این مهم با تلاش شبانه‌روزی کارکنان خطوط لوله و مخابرات نفت ایران انجام می‌شود؛ برخی از این خطوط از جمله خط ۲۶ اینچ بندرعباس - رفسنجان بسیار مهم و حیاتی‌اند که به‌صورت ۲۴ ساعته در حال سرویس هستند و فراتر از ظرفیت انتقال خود فعالیت می‌کنند. ظرفیت این خط ۱۸۰۰ مترمکعب در ساعت است که به‌دلیل حساسیتی که در بندرعباس برای تولید فرآورده وجود دارد، با تزریق روان‌کننده این مقدار به ۲۱۰۰ مترمکعب رسیده است و در مجموع ۳۱۵ هزار بشکه فرآورده در روز توسط این خط انتقال داده می‌شود.
وی تأکید کرد: با تلاش همکاران این شرکت میزان حمل فرآورده و نفت خام مطابق برنامه‌های تعریف‌شده در حال انجام است و با تلاش شبانه‌روزی همکاران تلاش کردیم با اقدام‌های جهادی به‌گونه‌ای عمل شود که توقف‌ها به حداقل برسد که خوشبختانه در برخی خطوط، فراتر از ظرفیت سال‌های گذشته، انتقال انجام شد و نقش انتقال فرآورده‌های نفتی و نفت خام را آن‌گونه که تعریف شده بود، ایفا کردیم.
ثبت رکورد انتقال ۶۰ میلیارد لیتر فرآورده در سال ۱۴۰۰
مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران با اشاره به اینکه انتقال نفت خام و فرآورده از طریق شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران انجام می‌شود، گفت: سال ۱۴۰۰، حدود ۶۰ میلیارد لیتر فرآورده در کشور منتقل شده که این عدد نسبت به سال پیش با ۵۳.۴ میلیارد لیتر، ۱۲ درصد رشد داشته است.
رحیمی افزود: در طول دوران شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت، بیشترین انتقال فرآورده در سال ۹۸ با ۵۹.۹ میلیارد لیتر انجام شده است. این مقدار در سال ۱۴۰۰ با ۹۰۰ میلیون لیتر افزایش، رکورد انتقال ۶۰ میلیارد و ۹۰۰ میلیون لیتر فرآورده را ثبت کرد که بالاترین رقم انتقال فرآورده‌های نفتی در طول عمر خطوط لوله به شمار می‌آید.
وی با تأکید بر اینکه از این مقدار ۲۴ میلیارد لیتر آن بنزین بوده است، تأکید کرد: بنزین و نفت گاز حدود ۹۰ درصد فرآورده انتقالی را به خود اختصاص می‌دهد و باقی نیز دیگر فرآورده‌های رنگی است.
ثبت رکورد انتقال حدود ۶۸ میلیارد لیتر نفت در سال ۱۴۰۰
مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران همچنین درباره آمار انتقال نفت خام کشور گفت: مقدار انتقال نفت خام ما در سال ۱۴۰۰، حدود ۶۸ میلیارد لیتر بوده است که این مقدار در سال پیش از آن (۱۳۹۹) بیش از ۶۴ میلیارد لیتر بود و به مقدار حدود ۶ درصد افزایش داشت.
رحیمی با اشاره به اینکه در مجموع از نظر عددی بیشترین انتقال نفت خام و میعانات گازی در کشور در سال ۹۸ با ۶۸.۸ میلیارد لیتر اتفاق افتاده است، تأکید کرد: با انتقال ۶۷.۹ میلیارد لیتر در سال ۱۴۰۰، شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت در زمینه انتقال نفت خام نیز رکوردی تازه را ثبت کرده است.
داخلی سازی ۱۰۰ درصدی تجهیزات موردنیاز صنعت انتقال نفت
وی درباره داخلی‌سازی تجهیزات موردنیاز در صنعت انتقال کشور گفت: تجهیزات موردنیاز شرکت خطوط لوله و مخابرات شامل دو گروه تجهیزات مخابراتی و خطوط لوله است که تجهیزات خطوط لوله به دو بخش تجهیزات دوار و غیردوار تقسیم می‌شود؛ تجهیزات دوار شامل توربین‌ها، الکتروموتورها و پمپ‌ها و بوسترپمپ‌ها هستند که در حوزه تجهیزات دوار، در مجموع ۹۲۲ دستگاه دوار شامل توربین، الکتروموتور، بوسترپمپ و پمپ‌های مختلف داریم. تجهیزات غیردوار نیز شامل تجهیزات ابزار دقیق، کنترل‌ولوها و دیگر تجهیزاتی است که در سطح شرکت در قسمت خطوط لوله استفاده می‌شود و با افتخار می‌گوییم همه این تجهیزات دوار و... در داخل کشور تولید می‌شود و هیچ‌گونه وابستگی به کشورهای خارجی نداریم.
توانمندی تولید توربین‌های انتقال با توان بالا در داخل کشور
مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران افزود: در مقطعی در کشور برای تعمیر توربین مشکل داشتیم و مجبور می‌شدیم به کشورهای دیگر نظیر امارات ببریم و با مشکلات فراوان تعمیر کنیم، اما هم‌اکنون، افزون بر تعمیرات، خوشبختانه تولید توربین‌های مختلف که ساخت پیچیده‌ای دارد با توانی بالاتر از فراتر از نیاز ما در داخل کشور انجام می‌شود.
رحیمی با اشاره به اینکه درباره تجهیزات ابزار دقیق و تولید ولوها هم خوشبختانه در داخل کشور توانمندی تولید وجود دارد، افزود: در بحث مخابرات نیز با چشم‌پوشی از قطعات یدکی که برای تجهیزات خارجی ازقبل‌خریداری‌شده نیاز داریم، نزدیک به ۱۰۰ درصد توان داخلی برای تولید تجهیزات در داخل کشور وجود دارد و از تجهیزات ساخت داخل در این حوزه استفاده می‌شود.
وی تأکید کرد: در زمینه تولید تجهیزات مخابراتی قراردادهایی با شرکت‌های داخلی پرشماری امضا شده است که از آن جمله یک قرارداد با یک شرکت داخلی برای تولید ۳۵ لینک رادیویی پی‌دی‌اچ است که مراحل تست آن انجام شده و به‌زودی عملیاتی خواهد شد.
مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران توان داخلی ساخت تجهیزات موردنیاز بخش مخابرات صنعت انتقال را نزدیک به ۱۰۰ درصد اعلام کرد و گفت: خوشبختانه در زمینه تجهیزات مخابراتی وابستگی نداریم و تجهیزاتی وجود ندارد که نتوانیم در داخل تولید کنیم.
تحول چشمگیر صنعت انتقال نفت و فرآورده با راه‌اندازی خطوط جدید و جایگزینی خطوط فرسوده
رحیمی درباره طول خطوط انتقال نفت و فرآورده کشور گفت: در سطح کشور هم‌اکنون بیش از ۱۴ هزار کیلومتر خط فعال انتقال نفت و فرآورده داریم که با راه‌اندازی خطوط جدید از جمله خط ۲۰ اینچ نائین - کاشان - ری به طول ۴۱۴ کیلومتر و ظرفیت ۲۰۰ هزار بشکه، خط ۲۶ اینچ شازند - ری به طول ۲۹۲ کیلومتر و ظرفیت ۳۵۰ هزار بشکه، خط ۲۶ اینچ بندرعباس - رفسنجان به طول ۴۴۹ کیلومتر و ظرفیت ۲۷۰ هزار بشکه (توسط شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت در حال انجام است و بخشی از آن امسال به بهره‌برداری می‌رسد) این مقدار افزایش می‌یابد و با اجرای این طرح‌های توسعه‌ای، تحولات خوبی در زمینه افزایش ظرفیت و توسعه صنعت انتقال کشور ایجاد خواهد شد.
وی افزود: با همت وزارت نفت و مدیرعامل شرکت ملی پالایش پخش فرآورده‌های نفتی، همچنین دو طرح جدید به اسم خط لوله تابش و خط لوله پارس با طول ۹۴۸ کیلومتر ۲۲ اینچ و ۴۰۰ کیلومتر با ظرفیت ۷۳ هزار و ۱۴ اینچ در کشور اجرایی خواهد شد که قرارداد تأمین منابع مالی آنها با بانک ملت و تجارت انجام خواهد شد و نقش مؤثری در افزایش ضریب اطمینان و ظرفیت انتقال خطوط لوله کشور به‌ویژه در این مناطق ایفا خواهد کرد.
بهره‌برداری از پروژه جایگزینی خط لوله نظامیه اهواز - سبزآب در سال جاری
مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران همچنین از طرح‌های جایگزینی خطوط لوله کشور به‌عنوان دیگر طرح‌های توسعه‌ای یاد کرد و گفت: برخی از خطوط نیز نیاز به تعویض یا جایگزین شدن دارد که خط ۲۰ اینچ ۱۲۵ کیلومتری نظامیه اهواز - سبزآب به ظرفیت ۲۰۰ هزار بشکه در روز از آن جمله است. این پروژه ازسوی شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت به‌صورت ئی‌پی‌سی در حال اجرایی شدن است. این پروژه در بخش «ئی» هم‌اکنون ۱۰۰ درصد، در بخش «پی» ۷۰ درصد و در قسمت اجرا ۴۰ درصد پیشرفت دارد. ظرفیت این خط ۲۰۰ هزار بشکه در روز است و با برنامه‌ریزی انجام‌شده، انتهای ۶ ماه نخست یا ابتدای ۶ ماه دوم امسال به بهره‌برداری خواهد رسید. این خط نقش مهمی به لحاظ انتقال فرآورده جنوب کشور به سمت شمال ایفا خواهد کرد، افزون بر آن خط قدیم ۱۶ اینچی موجود دارای مشکلات مختلفی است که این خط جایگزین آن خواهد شد.
رحیمی افزود: طرح جایگزینی دیگر پروژه جایگزینی ۳۰ کیلومتر از خط ۳۲ اینچ مارون است که از امیدیه به سمت اصفهان به دلیل قرار گرفتن در بافت شهری اجرایی خواهد شد.
به صفر رسیدن آمار سرقت از خطوط لوله در چهار ماه گذشته
وی سرقت و برداشت غیرمجاز از خطوط لوله نفت و فرآورده کشور را از چالش‌های صنعت انتقال و دغدغه مسئولان شرکت ملی پالایش و پخش عنوان کرد و گفت: سرقت از خطوط لوله افزون بر برداشت غیرمجاز از خطوط، مشکلات زیست‌محیطی و مخاطراتی را نیز در محدوده برداشت به‌وجود می‌آورد که در این زمینه تلاش کردیم با افزایش حساسیت در این زمینه و اجرای اقدام‌های پیشگیرانه، میزان برداشت‌ها را کاهش دهیم که خوشبختانه با اطمینان می‌توانم بگویم در چهار ماه گذشته، هیچ‌گونه سرقت و برداشت غیرمجازی از خطوط انجام و گزارش نشده است.
مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران از جمله اقدام‌های پیشگیرانه در زمینه سرقت از خطوط لوله نفت و فرآورده را شامل اقدام‌های فیزیکی و پایشی توسط خط‌بان‌ها اعلام کرد و افزود: این اقدام‌ها در گذشته نیز با حساسیت انجام می‌شده، اما تلاش کردیم با افزایش حساسیت کارکنان در زمینه بررسی تغییرات پوشش خطوط، موارد بیشتری را توسط همکاران کشف و خنثی کنیم. افزون بر این، پایش ظاهری توسط همکاران خط لوله یعنی تعمیرات خط و روسای مراکز هم انجام می‌شود. همکاران بسیج نیز در کنار دیگر همکاران به‌صورت جدی فعالیت می‌کنند.
رحیمی تأکید کرد: کنترل دقیق‌تر پارامترهای عملیاتی از دیگر اقدام‌های پیشگیرانه در زمینه برداشت غیرمجاز از خطوط بوده است که طی آن همکاران ما، کوچک‌ترین تغییرات پارامترهای عملیاتی را با حساسیت رصد کرده و همین موضوع سبب می‌شود اگر جایی انشعابی زده شود که حتی یک مقدار جزئی برداشت شود، همکاران ما حساس شوند و محل را کشف کنند.
اجرای طرح پژوهشی با دانشگاه شریف در زمینه کشف سرقت غیرمجاز از خطوط لوله
وی همچنین از اجرای طرح‌های پژوهشی به‌منظور بهره‌مندی از تجهیزات نوین و توانمندی شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی به‌منظور جلوگیری از سرقت نفت خام و فرآورده‌های نفتی خطوط لوله کشور خبر داد و گفت: دو اقدام در برنامه کاری آتی و هم‌اکنون این شرکت قرار دارد که یکی از این اقدام‌ها، اجرای یک طرح پژوهشی با دانشگاه شریف، با عنوان «آشکارسازی توزیع‌شده، تشخیص و موقعیت‌یابی» است که پایلوت آن در خط لوله بین تنگ‌فنی و دره شهر در حال اجراست.
مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران این اقدام را مهم و مفید ارزیابی کرد و افزود: با اجرایی شدن این طرح در سطح کشور، می‌توانیم با استفاده از تجهیزات نوین و الکترونیکی و با استفاده از فیبر نوری، تغییرات رفتار خطوط لوله را شناسایی کنیم و اقدام‌های لازم در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام شود.
پایش خطوط لوله نفت و فرآورده با استفاده از پهپاد
رحیمی همچنین از اجرای طرح‌های نوین برای پایش خطوط لوله نفت و فرآورده در کشور از جمله به‌کارگیری پهپادها برای بررسی نقاط فاقد دید مستقیم خبر داد و گفت: امیدواریم بتوانیم از امکانات مذکور در پایش فیزیکی خطوط لوله نفت در نقاطی که دسترسی مستقیم آنها دارای مشکل بوده و بازدید از طریق عبور و مرور وجود ندارد، استفاده کنیم.
وی با اشاره به پیشرفت چشمگیر تولید و استفاده از پهپاد گفت: خوشبختانه استفاده از تکنولوژی پهپادها در کشور پیشرفت خوبی داشته است و تلاش می‌کنیم در آینده نزدیک با استفاده از این فناوری پایش برخی از خطوط را انجام دهیم.
اجرای سه طرح پژوهشی برای کاهش آلودگی نفتی حادثه سرخون
مدیرعامل شرکت خطوط لوله نفت ایران همچنین در گزارشی درباره آخرین وضعیت رسیدگی به آلودگی‌های نفتی حادثه سرخون گفت: حوادث خطوط لوله در برخی مواقع تحت تأثیر عوامل محیطی و طبیعی و در برخی مواقع تحت تأثیر عوامل عملیات و بهره‌برداری رخ می‌دهد. خوشبختانه هیچ‌کدام از اتفاق‌ها و حوادثی که در چند سال اخیر در خطوط لوله نفت اتفاق افتاده است، مربوط به خطای بهره‌بردار یا خطای عملیاتی و تجهیزات نبوده است و در حادثه سرخون نیز این اتفاق ناشی از رانش زمین و جابه‌جایی و سرانجام شکستگی خط بود که متأسفانه به ایجاد آلودگی و چالش‌هایی برای مردم و همجواران این خط در محدوده شهرستان اردل منجر شده است.
رحیمی با تأکید بر به‌کارگیری همه توان شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران برای کاهش عوارض این حادثه در کوتاه‌ترین زمان ممکن افزود: افزون بر پرداخت خسارات بیمه، اقدام‌های عملیاتی متعددی نیز در این منطقه تاکنون انجام شده است که جابه‌جایی ۴ کیلومتر از خط لوله مذکور، سنجش میزان آلودگی آب با در نظر گرفتن چهار ایستگاه با هماهنگی محیط زیست استان و انجام نمونه‌گیری‌های متعدد در مقاطع مختلف و بررسی آن در آزمایشگاه‌های معتمد محیط زیست استان از آن جمله بوده است.
وی با بیان اینکه سه پروژه برای کاهش آلودگی آب و خاک این منطقه اجرایی شده تأکید کرد: یک پروژه با دانشگاه تبریز برای تعیین منشأ و رفتار آلودگی و دو طرح دیگر در ارتباط با حذف آلودگی خاک بوده است که توسط دانشگاه صنعت نفت انجام می‌شود و حدود ۱۶ هزار تن از خاک‌های آلوده منطقه در قالب این طرح، پاکسازی خواهد شد. قرارداد دیگری نیز برای پاکسازی درجای خاک منطقه تنگه گندمکار منعقد شده است که در فاز یک آن که به‌منظور بررسی میزان اثربخشی و نتیجه‌بخشی طرح اجرایی می‌شود، ۴۲۰۰ مترمربع خاک منطقه درجا پاکسازی خواهد شد.
مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران تصریح کرد: دغدغه همکاران، مردم و اهالی گندمکار یکی از مشغله‌ها و دغدغه‌های فکری ماست که شبانه‌روز درگیر آن هستیم و امیدواریم شرایط به‌گونه‌ای شود که این عزیزان بتوانند در شرایط عادی کشاورزی و پرورش ماهی را انجام دهند.
افزایش طول عمر خطوط لوله نفت و فرآورده کشور با انجام چند فاز پیگرانی‌های هوشمند
رحیمی درباره طول عمر خطوط لوله کشور گفت: عمر خطوط لوله نفت و فرآورده از استانداردهای مشخصی برخوردار است، اما نگهداری از خطوط از پارامترهایی است که در طول عمر خطوط اثرگذار است. قدیمی‌ترین خطوط فرآورده کشورمان خط ۱۶ اینچ آبادان - ماهشهر و خط اهواز - ری است که در سال ۱۳۳۵ به بهره‌برداری و همچنان در حال بهره‌برداری است. قدیمی‌ترین خطوط لوله نفت خام کشور نیز خط لوله گچساران - شیراز است که در سال ۱۳۴۱ با ظرفیت ۴۵ هزار بشکه به بهره‌برداری رسید و هم‌اکنون نیز در حال استفاده است.
وی با بیان اهمیت پایش و نگهداری خطوط، به اقدام‌های مربوط به پیگرانی هوشمند اشاره کرد و افزود: میانگین طول عمر خطوط فرآورده ما ۳۶ سال و میانگین طول عمر خطوط نفت ۳۲ سال است که این عدد در دنیا حدود ۳۰ سال است. هم‌اکنون با استفاده از تکنولوژی پیگرانی هوشمند، ما از وضعیت خطوط و درصد خوردگی آن به‌طور دقیق آگاهی می‌یابیم. از سال ۱۳۸۳ نخستین پیگرانی در حجم بالا، به‌عنوان فاز اول پیگرانی هوشمند در خطوط لوله کشور اجرا شد و پس از آن فازهای دوم و سوم و چهارم را انجام دادیم. با انجام پیگرانی‌های هوشمند توانستیم وضع خطوطمان را پایدار کنیم و تعمیرات مورد نیاز را انجام دهیم. نتایج پیگرانی و تعمیرات و نواقص خطوط در طی عملیات پیگیرانی دارای ۴ اولویت مختلف هستند که تعمیرات مورد نیاز خطوط تا سطح ۳ اهمیت، ۱۰۰ درصد و در سطح ۴ نیز تا ۸۰ درصد اجرایی شده و در نقاط مورد نیاز با فراوانی بالای خوردگی و درصد خوردگی ناچیز، تعویض پوشش لوله انجام شده است.
۳۰۲ هزار کیلومتر اینچ پیگرانی هوشمند به‌منظور شناسایی نقاط ضعف خطوط لوله
مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران رقم پیگرانی هوشمند انجام‌شده در خطوط لوله نفت کشور را در مجموع حدود ۱۷ هزار کیلومتر اعلام کرد و گفت: تاکنون ۳۰۲ هزار اینچ کیلومتر پیگرانی در سطح شرکت انجام و اجرایی شده و فاز ۵ نیز در برنامه آتی قرار گرفته است که اقدام‌های اولیه آن انجام شده و با اخذ مجوز از هیئت مدیره این فاز هم به‌زودی اجرایی خواهد شد.
رحیمی با تأکید بر اهمیت نگهداری صحیح خطوط لوله گفت: مهم این است که ما از شرایط خطوط لوله، میزان خوردگی و دارا بودن توان انتقال در شرایط عملیاتی توسط خطوط اطمینان داشته باشیم و این اطمینان با انجام پایش‌های مختلف حاصل شده و اگر نگهداری به‌درستی انجام شود طول عمر خطوط به میزان چشمگیری افزایش می‌یابد که خوشبختانه این مهم با تلاش همکاران و برنامه‌ریزی و کنترل دقیق در سطح شرکت به‌درستی در حال انجام است.
