حدود 18 میلیارد دلار اعتبار برای توسعه فازهای 17، 18، فاز 19 (معادل 2 فاز استاندارد) و فازهای 20 و 21 هزینه شده است؛ فازهایی که توسعه آنها اگرچه به دلایلی از جمله تحریم، زمانبر شدن و بالتبع صرف هزینه‎های زیاد، گران تمام شدند اما به گفته مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، این هزینه در ازای کسب تجربه شرکت‎های داخلی ارزشمند است.

به گزارش شانا، در آستانه بهره برداری رسمی از فازهای جدید پارس جنوبی، علی کاردر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در پاسخ به این سئوال که عملکرد پیمانکاران این طرح‎های توسعه‎ای را چگونه ارزیابی می‎کنید، عنوان می‎کند: به طور طبیعی، زمان و هزینه اجرای پروژه‎ها از سوی شرکت‎های داخلی نسبت به شرکت‎های بین‎المللی بیشتر تمام می‎شود و حال تصور کنید که تحریم‎ها هم به طور طبیعی به افزایش هزینه و زمانبر شدن انجام پروژه دامن زد. اما از طرف دیگر، اجرای این پروژه‎ها تجارب بسیاری برای شرکت‎های داخلی به همراه داشته است و امیدواریم با کسب این تجارب و افزایش تعامل شرکت‎های ایرانی با شرکت های بین المللی که در دستور کار قرار دارد، در سال‎های آتی شاهد بهینه شدن هزینه و زمان اجرای پروژه در عملکرد پیمانکاران توانمندمان باشیم.

بهره‎مندی از منابع صندوق توسعه ملی

بر اساس اعلام مدیریت برنامه‎ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران، فاز 17 و 18 در شهریور ماه سال 92 با 78.53 درصد پیشرفت به دولت یازدهم تحویل شده است؛ فاز 19 با 67.09 درصد پیشرفت و فازهای 20 و 21 نیز با 51.87 درصد پیشرفت به دولت یازدهم واگذار شده‎اند.

کاردر با اشاره به این‎که پارسال بالغ بر سه میلیارد دلار از محل منابع صندوق توسعه ملی به طرح توسعه میدان گازی پارس جنوبی اختصاص یافته است، بر نقش محوری این صندوق در تامین منابع مالی میدان‎های مشترک تاکید می‎کند.  

وی در حالی بر این نقش محوری تاکید دارد که معتقد است اتکای صرف به منابع صندوق توسعه ملی راهکار بلندمدت و قابل دفاعی نیست و این منابع تا هموار شدن مسیر جذب سرمایه‎های خارجی، به پیشبرد طرح‎های توسعه‎ای در میدان‎های مشترک کمک می‎کند.

معاون وزیر نفت در توضیح بیشتر می‎گوید: بخشی از تامین منابع مالی برای توسعه پارس جنوبی در دولت دهم انجام شده بود، همچنین در دولت قبل به دستور مقام معظم رهبری، پنج میلیارد دلار به توسعه پنج فاز اختصاص یافت. از آنجا که دولت یازدهم هم به دنبال مجوزهایی برای تامین منابع مالی توسعه این میدان بود، مجلس شورای اسلامی در این زمینه به دولت کمک کرد و با تضمین وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران، پیمانکاران فعال در میدان‎های مشترک از جمله پارس جنوبی توانستند از منابع صندوق توسعه ملی استفاده کنند و توانستیم منابعی به جز منابع داخلی شرکت را در اختیار توسعه پارس جنوبی قرار دهیم تا پیشرفت فازها سرعت بیشتری بگیرد.

وی با بیان این‎که شرکت ملی نفت ایران در تلاش است با استفاده از روش‎های متنوع جذب سرمایه، تا حد ممکن از اتکا به منابع مالی داخلی بکاهد، یادآور شد: این شرکت با تنگناهای مالی بسیاری مواجه است و برای رسیدگی به طرح‎های توسعه‎ای در چنین شرایطی، باید هنر جذب سرمایه‎گذاری خارجی داشت و از روش‎های خلاقانه استفاده کرد.

به گفته این مقام مسئول، از محل منابع حاصل از اوراق مشارکت شرکت ملی نفت ایران که اواخر سال 94 منتشر شد نیز برای احداث تاسیسات جانبی در طرح های پارس جنوبی استفاده شده است.

کاردر با یادآوری این‎که در طرح جامع یکپارچه پارس جنوبی که مصوبه شورای اقتصاد را به همراه دارد، مجموعه فعالیت های توسعه ای فازهای باقیمانده پارس جنوبی به جز فاز 11 دیده شده است، ابراز امیدواری کرد که تامین منابع مالی فازهای 13، 14 و 22 تا 24 نیز با مشکلی مواجه نشود.   

پارس جنوبی و پسابرجام

مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران به رفع تحریم‎ها و آثار آن در پیشبرد امور توسعه‎ای فازهای در آستانه بهره‎برداری اشاره کرد و گفت: تسهیل نقل و انتقال منابع مالی و امکانپذیر شدن گشایش اعتبار اسنادی نقش موثری در تکمیل فرایند توسعه داشت. همچنین رفع توقیف برخی کمپرسورها، ولوها و دیگر قطعات مورد استفاده در طرح‎ها که بعضا در کشورهای اروپایی، امارات و ... مانده بودند، به پیشرفت امور کمک کرد.

بر اساس این گزارش، پس از نهایی شدن برجام، اولین هیئت خارجی که به ایران وارد شد آلمانی‎ها بودند که با استمرار مذاکرات دو طرف، زیمنس متعهد شد نسبت به آزادسازی تجهیزات بلوکه شده ایران اقدام کند و به دنبال همین توافق ها، در ١٠ دستگاه کمپرسور شامل چهار دستگاه کمپرسور Off-Gas و ٦ دستگاه کمپرسور چرخه تبرید پروپان (Refrigerant Compressors) شرکت زیمنس دریافت و در طرح توسعه ای فاز ١٢ پارس جنوبی بکار گرفته شد.

٦ دستگاه کمپرسور ساخت شرکت زیمنس نیز در اسفند ٩٤ تحویل طرح توسعه ای فازهای ١٧ و ١٨ پارس جنوبی شد و مقادیر زیادی لوله، اتصالات و شیرآلات اینکونل سکوهای فاز ١٧ و ١٨ و ٢٠ و ٢١ پارس جنوبی و دمنده های هوای واحد گوگردسازی فاز ٢٠ و ٢١ که همه از تجهیزات ساخت شرکتهای معتبر اروپایی است، از دیگر کالاهایی بودند که طی ماه‎های ابتدایی امسال تحویل این ٢ فاز شدند. سفارش‎گذاری توربواکسپندرهای بازیافت اتان در طرح‎های توسعه ای فازهای ١٩و ٢٠ و ٢١ پارس جنوبی نیز از دیگر اقداماتی بود که قاعدتا بدون برجام موضوعیت پیدا نمی‎کرد.  

انتقال فناوری لوله‎های CRA

کاردر گریزی هم به ضرورت انتقال فناوری زد و درباره مناقصه لوله‎های CRA مورد نیاز پارس جنوبی عنوان کرد: برنده مناقصه مشخص شده است و به زودی فعالیت های اجرایی پروژه آغاز می‎شود.

به گفته وی، لوله‎های CRA بخشی از گروه پنجم فهرست ١٠ گروه کالایی است که با اجرای کار، خط تولید این لوله‎ها در داخل کشور راه اندازی می‎شود و 100 کیلومتر از این لوله‎ها به طور کامل در ایران تولید خواهد شد.

لوله‎های مغزی CRA از پرمصرف‎ترین و گرانترین تجهیزات مورد استفاده در صنعت نفت است و تولید این محصول، نیازمند بهره‎مندی از فناوری‎های روز است و جزو صنایع هایتک به شمار می رود. مناقصه تامین ٦٠٠ کیلومتر لوله مغزی CRA (لوله مقاوم در برابر خوردگی) شرکت نفت و گاز پارس چندی پیش برگزار و مقرر شد با مشارکت سازندگان داخلی و خارجی، زمینه انتقال فناوری این کالای پرمصرف نفتی به کشور فراهم می شود. لوله مغزی CRA، از جمله تجهیزات پرمصرفی است که در عمر بیش از صد ساله صنعت نفت ایران، همواره از طریق واردات تامین شده است و فناوری ساخت صد درصدی آن در جهان تنها در انحصار چند کشور است.

کاردر خاطرنشان کرد: به طور جدی در پی انتقال فناوری ساخت این لوله‎ها به داخل کشور هستیم و امیدواریم در سال‎های آینده به تولیدکننده CRA تبدیل شویم.

روند راه‎اندازی فازهای پارس جنوبی در دولت یازدهم که با افتتاح فاز ١٢ آغاز شد، با بهره‎‎برداری رسمی از فازهای ١٥ و ١٦ ادامه یافت و این مسیر رو به رشد با تکمیل فازهای ١٧ و ١٨، ١٩ و ٢٠ و ٢١ تا حدود زیادی تکمیل شده است.