نفت امروز / تولید گاز از فاز ۱۱ میدان مشترک پارس جنوبی در عسلویه، از روز دوشنبه ششم شهریور آغاز شد؛ آغازی بر پایان ۲۲ سال خلف وعده و نقض تعهدات مکرر شرکت‌های خارجی و آغازی بر اعتماد به توان متخصصان داخلی.

پارس جنوبی، بزرگترین تولیدکننده انرژی کشور است که در مجموع ۶ هزار کیلومتر خط لوله دریایی گاز ترش و سه هزار کیلومتر خط لوله گلایکول را داراست و این فاز، بزرگترین میدان گازی مشترک جهان است که بهره برداری از آن از سال ۱۳۷۹ تا کنون با بدعهدی شرکت‌های توتال، پتروناس مالزی و شرکت «سی‌ان‌پی‌سی چین» روبه‌رو شده بود.

از میان بدعهدی های شرکت های خارجی، ذکر این نکته کافی است که در آخرین خلف وعده ها در توسعه این فاز مهم پارس جنوبی، تیرماه ۹۶ قرارداد طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی به ارزش ۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار با حضور بیژن زنگنه، وزیر وقت نفت، بین شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های توتال فرانسه، شرکت ملی نفت چین (CNPC) و شرکت پتروپارس به امضا رسید.

توتال هدایت کنسرسیوم پروژه توسعه فاز ١١ پارس جنوبی را به عهده داشت و سهم این شرکت فرانسوی در این کنسرسیوم ۵۰.۱ درصد، سهم شرکت چینی CNPC ۳۰ درصد و سهم شرکت پتروپارس ۱۹.۹ درصد تعیین شد. طبق زمان‌بندی اولیه، قرار بود ۴۰ ماه بعد از امضای قرارداد، تولید گاز از میدان فاز ۱۱ پارس جنوبی آغاز شود؛ به عبارتی، در صورت اجرایی شدن این قرارداد و عدم بدعهدی توتال و CNPC، پاییز ۱۳۹۹ می بایست شاهد آغاز تولید گاز از فاز ۱۱ پارس جنوبی می‌بودیم؛ اما این قرارداد اجرایی نشد و با بیش از ۲ سال معطل ماندن توسط این دو شرکت فرانسوی و چینی، در نهایت فاز ۱۱ برای توسعه به دست متخصصان داخلی سپرده شد. با تشکیل دولت مردمی، تکمیل و بهره‌برداری از این پروژه به عنوان یکی از پروژه‌های نیمه‌تمام اولویت‌دار، در صدر توجهات دولت و وزارت نفت قرار گرفت و با تکیه بر توان داخلی، پس از دو سال تلاش و مجاهدت، عملیات تولید گاز در آن در روز دوشنبه ششم شهریور رسما افتتاح شد.

هدفگذاری اولیه برای برداشت از این میدان ۱۱ میلیون مترمکعب و در ادامه ۵۶ میلیون مترمکعب در روز است. به عبارت دیگربا بهره‌برداری از این فاز روزانه ۵۶ میلیون مترمکعب به تولید گاز و میعانات گازی کشور افزوده خواهد شد که درآمدی پنچ میلیارد دلاری را در سال نصیب کشور خواهد کرد و تولید ناخالص داخلی را حدود یک درصد افزایش خواهد داد.

اما کار خارق العاده و کم نظیر در افتتاح این فاز، انتقال سکوی فاز ۱۲ به فاز مذکور بود. متخصصان توانمند صنعت نفت کشوربدون خرد کردن و قطعه‌قطعه نمودن این سازه عظیم، برای تسریع در راه‌اندازی سکو و احصای منابع ملی کشور در این میدان مشترک، به جای ساخت سکوی جدید، سکوی فاز ۱۲ را که با افت فشار مواجه شده بود، به این فاز منتقل کردند؛ اقدامی قابل تحسین که با اجرای آن تولید گاز در این فاز سه سال زودتر عملیاتی شد.

در واقع عملیات انتقال این سازه ۳ هزار و ۲۰۰ تنی در شرایط ناآرام و متلاطم دریا، بنا به گفته کارشناسان و متخصصان، از عملیات‌های کم‌نظیر مهندسی و فنی در سطح جهان است که پیش از این تنها دو بار آن هم توسط بزرگترین شرکت‌های نفتی مطرح دنیا نسبت به سکوهای نفتی و نه سکوی گازی انجام شده بود.

اما پروژه فاز ۱۱ در دو مرحله به هم پیوسته انجام خواهد شد، فاز اول شامل حفاری ۳۰ حلقه چاه و دو سکوی تولیدی، هر یک با ۱۵ حلقه چاه، با هدف تولید ۲ میلیارد فوت مکعب گاز در روز و همچنین تولید ۸۰ هزار بشکه میعانات گازی برنامه‌‌ریزی شده است، تاسیسات مربوطه و دو رشته خط لوله ۳۲ اینچ در مجموع ۲۷۰ کیلومتر طول دارد و طبق مطالعات انجام شده، پس از شروع سه سال از تاریخ تولید، این میدان افت فشار را تجربه خواهد کرد که این وضعیت مستلزم نصب امکانات فشارافزایی برای حفظ تولید در مرحله دوم خواهد بود. به همین دلیل فاز ۱۱ پارس جنوبی به عنوان پیچیده‌ترین پروژه توسعه‌ای در بین سایر طرح های توسعه میدان گازی پارس جنوبی شناخته می‌شود.

اجرای طرح توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی و برداشت گاز از مرزی‌ترین فاز این میدان بزرگ، در شرکت ملی نفت ایران و در دولت مردمی، حرکتی جهادی بود که با اتکا به توان نیروهای متخصص ایرانی انجام شد.

دولت مردمی ثابت کرد در صنعت نفت کشور می‌توان بدون وابستگی به حضور و فعالیت مهندسان خارجی، با تکیه بر توانمندی‌های فنی متخصصان صنعت نفت کشور و باور عمیق به «ما می‌توانیم»، به افق‌های پیشرفت دست یافت و آینده‌ای درخشان را برای این مرز و بوم و نسل‌های آتی رقم زد.