نفت امروز / اوره در دنیای امروز به عنوان کود شیمیایی، یکی از مهمترین حلقه های زنجیره غذایی در سراسر دنیاست و تمامی دولت ها با روشهای مختلف بابت تامین و توزیع مکفی این فرآورده اقدام می کنند. و در تمام کشورهای دنیا برای آن تسهیلات و یارانه ای پیدا و پنهان دولتی و مشوق های متنوعی لحاظ شده است. کشور ما در سالهای قبل از توسعه صنعت پتروشیمی یکی از وارد کنندگان کود شیمیایی بوده ولی با توسعه صنعت و به آرامی از یک کشور وارد کننده به یک کشور خودکفا و سپس به یک هاب اصلی صادر کننده این فرآورده تبدیل شده است. موضوع ثبت طلب چند هزار میلیاردی اوره سازان کشور از دولت، موضوع بسیار حاد و معطل مانده­ای بود که در هفته گذشته رخ داد. در این خصوص پای صحبت مهندس نراقی رئیس کارگروه اوره کشور نشسته تا از زبان وی اتفاق بزرگی که برای اوره­سازان افتاده است، جویا شویم:

آقای مهندس نراقی، خبر دار شدیم که ثبت طلب چند هزار میلیاردی اوره سازان کشور از دولت که بسیار اتفاق مهمی بوده در هفته گذشته رخ داده است. به عنوان رئیس کارگروه اوره کشور شرح مختصری از آنچه در این سالها باعث شده رقم این بدهی تا این حد بالا برود ونیز نتیجه موضوع را بفرمایید.

این هفته، یک حرکت صنفی در بدنه صنعت کشور بدون هیچ جنجال و تنشی و کاملا در بستر قانونی موفق به رسیدن به حق قانونی خود گردید. این یرگ زرین در صفحات تاریخ صنفی و سندیکایی ایران ثبت خواهد شد.

اوره در دنیای امروز به عنوان کود شیمیایی، یکی از مهمترین حلقه های زنجیره غذایی در سراسر دنیاست و تمامی دولت ها با روشهای مختلف بابت تامین و توزیع مکفی این فرآورده اقدام می کنند. و در تمام کشورهای دنیا برای آن تسهیلات و یارانه ای پیدا و پنهان دولتی و مشوق های متنوعی لحاظ شده است.

کشور ما در سالهای قبل از توسعه صنعت پتروشیمی یکی از وارد کنندگان کود شیمیایی بوده ولی با توسعه صنعت و به آرامی از یک کشور وارد کننده به یک کشور خودکفا و سپس به یک هاب اصلی صادر کننده این فرآورده تبدیل شده است. طوری که در حال حاضر، هر چند نه به عنوان بازیگر اصلی، ولی بهرحال در صحنه تامین اوره دنیا حضور دارد.

ایران هم اکنون بیش از هشت میلیون تن اوره توسط هفت مجتمع تولید می کند که با پیوستن هشتمین تولید کننده در آینده نزدیک، تولید کشورمان به بیش از  نه میلیون تن در سال خواهد رسید.

از سال 1397 اوره سازان به طور تکلیفی و به واسطه تامین امنیت غذایی کشور موظف شدند که درصدی از تولید خودشان را به سازمان جهاد کشاورزی به عنوان متولی توزیع کود به کشاورزان تحویل داده و با سازوکاری پول این فروش را دریافت کند. این سازوکار در سال 1398 توسط هیات دولت تصویب و ابلاغ می شود و تقریبا یک سوم اوره تولیدی مجتمع ها به طور تکلیفی تحویل متولی امر شده و این روال تا ماههای ابتدایی امسال هم ادامه داشته است.

قیمت این اوره تکلیفی بر اساس مدل بورسی تعیین می شود، به این ترتیب که کمترین مبلغ معامله شده این محصول در بورس کالا در شش ماه گذشته، قیمت اوره تکلیفی در نظر گرفته شده و به حساب وزارت کشاورزی ثبت می شده است. اوره سازان قسمتی ناچیز از این وجه یعنی کمتر از هشتصد تومان به ازای هر تن را بر اساس مصوبه هیات دولت به صورت نقدی دریافت می کنند و مابقی آن به ذمه دولت بوده که بایستی به شرکت ها پرداخت می کرده است. طبیعتاً تا زمانی که شرکت دولتی طلبکار دولت باشد ثبت و ضبط این بدهی موضوع خیلی مهمی به شمار نمی‌آید.

با گذشت زمان تقریبا تمام این شرکتها که قبلا دولتی بوده اند، با طی فرآیندهای مختلف خصوصی شده و بعضا بورسی هم می شوند. این شرکت ها در پایان سال مالی خود این ارقام را در ستون درآمد های ناشی از فروش خودشان ثبت میکرده و سود حاصل از این فروش ها در سامانه کدال و مجامع عمومی سالیانه هم رسما افشا و اعلام می شده. ولی نکته مهم اینست که این بدهی که هر ماه بزرگ تر و بزرگ تر شده توسط دولت گردن گرفته نشده و هیچگاه هم پرداخت نشده است.

به تعبیر دیگر، حتی مسیر قانونی پرداخت این بدهی هم طی نشده بوده است و این رقم نه در ردیف بودجه سالیانه کشور دیده می شده و نه حتی در لیست بدهکاری دولت درج شده بود.

به هر تقدیر این بدهی ها در سال 1402 به مجموع بیش از چهل هزار میلیارد تومان بالغ شد که طبیعتاً با توجه به تاثیر تورم روی پایه پولی، ارزش این مبلغ بسیار کمتر از ارزش آن در هنگام خلق بدهی بوده است.

شرکت های اوره ساز از انتهای خرداد ماه امسال با محوریت شرکت نفت و گاز پارسیان بعنوان صاحب بیش از 75 درصد اوره تولیدی کشور و با استفاده از امکانی که در قانون بودجه سال 1402 فراهم شده بود، بیش از دو ماه و بطور دستوری از جانب سهامدار حقوقی اصلی، هماهنگ و صنفی تحویل اوره تکلیفی را متوقف کرده و ادامه آنرا منوط به ثبت رسمی این تعهد توسط دولت در سامانه کردند. و در نهایت در هفته جاری دولت رسما تعهد و مسئولیت خود برای ثبت این بدهی در سامانه را اعلام نمود.

سوال دوم را از شما به عنوان معاون بازرگانی و زنجیره تامین بزرگترین هلدینگ پتروپالایشی کشور می کنم. با توجه به بزرگی این رقم بدهی آنهم از دولت، می توان تصور کرد که چه با مقاومت عظیمی حتی برای شروع نشدن این ماراتن مواجه بوده اید. خیلی خلاصه  بفرمایید که اوره سازان چطور وارد این مسیر شدند و در مسیر این موفقیت چه اتفاقاتی افتاد؟

ابتدای صحبت های این قسمت اجازه بدهید با افتخار عرض کنم که یگانه پیروز این پرونده‌، سهامداران شرکت های اوره ساز هستند و همه عوامل دخیل در این پرونده باید خدای متعال را شاکر باشند که توفیق داد و افتخار خدمت به خلق نصیب آنها شد و لذت رساندن حق به حقدار کام ایشان را شیرین کرد.

اکنون که در پایان مسیر، نزد بازنشستگان بسیار محترم و مظلومی که به ما اعتماد کردند و دسترنج خودشان را در قالب صندوق های بازنشستگی در این شرکت ها سرمایه گذاری کردند،

نزد تک تک مردمی که از بازار بورس حتی مالک یک سهم از این شرکت ها هستند

 و حتی نزد شرکتهای سرمایه‌گذار که یا سهامدار این شرکت ها هستند و یا سودای سرمایه آوری به ایران رو دارند سربلند شده ایم،  اجازه بدهید با تعبیر شما در تشبیه این روند با یک مسابقه ماراتن مخالف باشم و آن را با یک مسابقه حساس فوتبال مقایسه کنم. مسابقه ای که بی شک و تردید حتی حضور تماشاگران روی سکو هم در پیروزی این خیل عظیم سهامداران خرد و کلان تاثیر مستقیم داشته.

تیمی که بدون حمایت های قاطع وزیر محترم دفاع، قوت قلبی که به عوامل اجرایی تیم دادند و نیز گره گشایی های ایشان در روزهای بحرانی این پروژه، که از قضا کم هم نبوده اند، نه تنها امروز پیروز میدان نبود، بلکه شاید اصلا شکل نمی گرفت. که اگر بنا به شکل گرفتن بود باید در دولت قبلی شکل گرفته بود.

 تیمی که یک مربی کار آزموده و میدان دیده به نام گروه سرمایه گذاری غدیر داشت و با تصمیم قاطع و قانونی خود در خرداد ماه امسال روند بازی را برعکس کرد.

 تیمی که کاپیتان پر انرژی و با تجربه ای به اسم گروه گسترش نفت و گاز پارسیان داشت و بی نهایت در هماهنگ نگهداشتن تیم و مدیریت خطوط میانی  با دفاع و حمله موفق عمل کرد.

تیمی که یک خط میانی بی نظیر به نام انجمن صنفی کارفرمایان صنعت پتروشیمی داشت و خبر داشته  باشید که در طول این بازی بدون خستگی هزاران بار طول این زمین را رفت و برگشت.

 تیمی که یک خط حمله با چند گلزن فوق ستاره در بدنه پارسیان داشت که داشتن این فورواردها برای هر تیمی آرزوست و چه گل های زیبایی زدند.

 تیمی که یک خط دفاع فولادین هفت نفره به نام پردیس، شیراز، کرمانشاه، خراسان، لردگان، مسجد سلیمان و رازی داشت که با وجود اینهمه تهدید و فشار حتی یک گل از خط دروازه ایشان رد نشد،

 و از همه مهمتر سهامداران خرد این شرکت ها که چه در مجامع و چه در تریبون های مجازی با فریاد، حق قانونی خود را طلب کردند و از روی سکوها یک صدا تیم خودشان را تشویق و حمایت کردند.

تعهد اخلاقی و حرفه ای تیم اجرایی از همان روزهای ابتدایی فقط برگرداندن این سهم حلال به سر سفره این عزیزان بوده و احقاق حق سهامداران شرکت ها مهمترین نیروی محرکه تیم بوده است.

این روزها در شرکت ها و هلدینگ های مربوط به صنعت اوره حال همه خوب است. بی اغراق می توانم بگویم که در طول تاریخ صنعت این کشور این حجم از درایت، شجاعت، قانون مداری و نتیجه گرایی در هیچ پروژه های سابقه نداشته است. عمیقا اصرار دارم که این روش به نام جراحی معضلات بدخیم و مزمن اقتصادی به نام این تیم بزرگ مدل شده و در درس آموخته های بعدی مورد استفاده قرار بگیرد.