پس از خروج شرکت توتال فرانسه از قرارداد فاز ۱۱ پارس جنوبی، ۸۱ درصد از این قرارداد به شرکت CNPC چین رسید. این شرکت می بایست پس از اعلام رسمی ایران نسبت به انتقال سهام توتال،واکنش نشان می‌داد اما ...

نفت امروز /پس از خروج شرکت توتال فرانسه از قرارداد فاز ۱۱ پارس جنوبی، ۸۱ درصد از این قرارداد به شرکت CNPC چین رسید. این شرکت می بایست پس از اعلام رسمی ایران نسبت به انتقال سهام توتال،واکنش نشان میداد اما طبق پیش‌بینی‌های اهل فن، نه تنها واکنشی نشان نداد که حتی به گفته خود زنگنه پاسخ تماس‌های وزارت نفت را نیز نداد .

گفتن از بدعهدی‌های چین در مقابل تعهداتش تکرار مکررات است، نکته ای  که کارشناسان بارها و بارها  در روزهایی که  زنگنه تاکید داشت برای تکمیل پروژه‌های نفتی ایران حتما با یک شرکت خارجی ولو چینی وارد مذاکره شود  متذکر شده بودند.
آن روزها موافقان در یک سوی ماجرا، حضور مجدد توتال در نفت ایران را سرآغاز شکوفایی این صنعت می‌دانستند در سوی دیگر مخالفان امضای قرارداد با توتال را خیانت به کشور می‌دانستند.
موافقان توتال بر این باور بودند صنعت نفت ایران به سرمایه و تکنولوژی نیاز دارد و این شرکت فرانسوی می‌تواند پاسخگوی هر دو نیاز مذکور باشد. آن‌ها می‌گفتند حضور توتال در قدم نخست سرمایه و تکنولوژی را به ایران می‌آورد، در قدم دوم باعث پیشرفت شرکت‌های داخلی می‌شود، زیرا یکی از مفاد قرارداد اموزش و ارتقای شرکت ایرانی که قرار بود در کنسرسیوم توسعه فاز ۱۱ حضور داشته باشد توسط توتال بود و در نهایت اشتغال زایی را در پی دارد.
اما مخالفان به کارنامه حضور توتال در ایران اشاره می‌کردند و می‌گفتند زمانی که توتال برای توسعه فاز دو و سه در ایران حضور یافت کارنامه‌ای سرشار از بدعهدی، رشوه و فساد بر جای گذاشت؛ آنها می‌گفتند شرکت توتال در پارس جنوبی کارنامه خوبی ندارد، زیرا اولاً توافقنامه‌ای بین ایران و توتال برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی که در سال ۱۳۷۹ امضا شده بود با بهانه‌گیری‌های مداوم این شرکت فرانسوی در موضوعاتی مانند رقم قرارداد هیچ‌گاه تبدیل به قرارداد نشد و توسعه این فاز پارس جنوبی هشت سال به تأخیر افتاد زیرا توتال در سال ۱۳۸۷، به بهانه ریسک بسیار زیاد سرمایه‌گذاری در ایران، از صنعت نفت و گاز کشورمان خارج شد.
چند صدایی در داخل کشور روز به روز امضای قرارداد توسعه فاز ۱۱ را به تعویق می‌انداخت و درحالی که وزارت نفت با ارائه مستندات سعی داشت مجلس و مخالفان را درمورد پاکدستی توتال و لزوم حضور این شرکت فرانسوی قانع کند مخالفان از مواضع خود کوتاه نمی‌آمدند و بر اینکه این قرارداد نباید امضا شود پافشاری می‌کردند.
حال این روزها  وزیر نفت گفته است: از زمانی که کار توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی به علت شانه خالی کردن توتال از  تعهداتش متوقف شده است،  CNPC هم اقدامی نکرده است".
زنگنه همچنین در یک نشست خبری در میانه بهمن ماه در پاسخ به اینکه پاسخ چینی ها به تماس های وزارت نفت در خصوص تعیین تکلیف فاز ۱۱ چه بوده، تصریح کرد: "پس از خروج توتال از این طرح، با چینی‌ها برای توسعه بخش دریایی فاز ۱۱ پارس جنوبی مکاتبه کرده‌ایم، اما هنوز جوابی نگرفته‌ایم."
گفته می‌شود، با اینکه توتال مدارک و مستندات را به شرکت چینی تحویل داده است، با این حال امید چندانی به ادامه حضور CNPC در فاز ۱۱ نیست و به نظر می‌رسد چینی‌ها هم در حال آماده‌ساز مقدمات ترک ایران در شرایط تحریم هستند.
اما نکته ای  که در این میان مطرح است این است که این که توتال برود و چین جواب تماس های وزارت نفت را ندهد چندان هم دور از  ذهن نبود و چه بسا افرادی که در همان روزها پیش‌بینی چنین روزهایی را کرده بودند و تنها نگاهی به سوابق خراب اعتماد به چینی ها معلوم بود که پروژه پارس جنوبی چینی روزهایی را می‌دید، اما سوال اینجاست که چرا ارجحیت این وزیر کهنه کار وزیر نفت در سپردن قراردادهای خوب همواره شرکت‌های خارجی بوده است.
در همین راستا مجیدی، کارشناس حوزه نفت میگوید: در حال حاضر توانایی تامین ۲.۵ میلیارد دلار و ۴ میلیارد دلار سرمایه برای تکمیل فاز‌های ناقص توسط نهاد‌های مسئول و وزارتخانه‌ها وجود ندارد و سیستم مدیریتی نفت دچار معضلی به نام فرصت سوزی شده است. وزارت نفت زمانی که توتال در کشور حضور داشت شرکت‌های داخلی و خارجی دیگر را نادیده گرفت و به جدیت تصورش بر این بود که توتال ماندنیست و فاز ۱۱ پارس جنوبی تکمیل خواهد شد.
مجیدی در ادامه تصریح کرد: خیلی امیدوار بودیم که توتال، گَازپروم و شِل کار پارس جنوبی را تمام کنند، اما دیدیم که همه این شرکت به دلایل مختلف عقب نشینی کردند. تمام این اتفاقات طی ده سال اخیر منجر به فرصت سوزی‌های وزارت نفت شد. در صورتی که با تکمیل این فاز در زمان تحریم می‌توانستیم از صادرات و تولیدات این فاز استفاده‌های زیادی ببریم و حال اگر اگر وزارت نفت با وضع قوانین مورد نظر و چارچوب‌ها اجازه حرکت به شرکت‌هایی که در زمینه‌های نفت نوظهور هستند را بدهد، امکان تامین از طریق همین شرکت‌های خرد و کوچک فراهم می‌شود.
کارشناس حوزه نفت بیان کرد: پیشنهاد می‌کنیم با استفاده از شرکت‌ها و فاز بندی پروژه نسبت به تکمیل و بهره برداری آن اقدام شود، زیرا این شرکت‌ها تشنه خدمت به کشور و دارای دانش بالایی هستند، باید به شرکت‌های کوچک با فاز بندی اجازه فعالیت بدهیم آن‌ها می‌دانند چطور باید سرمایه گذار  بین المللی را پای میز مذاکره بیاورند.
حال با گذشت ۱۰ ماه از خروج توتال، مسئولان هنوز منتظر پیام رسمی شرکت سی ان پی سی چین مبنی بر ادامه فعالیت یا خروج از قرارداد توسعه ای فاز۱۱ هستند و این در حالیست تجربه در راه اندازی پالایشگاه ستاره خلیج فارس نشان می دهد که با تکیه بر نیروهای داخلی می توان گوی سبقت را از رقبا ربود و بدون معطلی در صف مقدم معاملات اقتصادی جهان حرفی برای گفتن داشت.