تابستان امسال شاهد افزایش تنش در تنگه هرمز بودیم؛ این آبراه محل عبور یک‌سوم نفت عرضه‌شده به بازار جهانی است.

نفت امروز /به نقل از اسپوتنیک، بر اساس گزارش روزنامه نیکی آسیای ژاپن نگرانی‌ها نسبت به امنیت در تنگه هرمز که یک آبراه مهم اقتصادی است نه تنها در حوزه امنیت انرژی رو به افزایش است بلکه صادرات برخی محصولات نظیر آلومینیوم و مواد پتروشیمی را تحت الشعاع قرار داده است.

به گزارش این روزنامه طی سال‌های گذشته صادرات محصولات غیر مرتبط به حوزه انرژی از کشورهای حوزه خلیج فارس افزایش یافته است و بر اساس ارزیابی‌های انجام شده ۱۶ درصد کل آلومینیوم جهان در این کشورها تولید می‌شود.

از سوی دیگر تولید محصولات پتروشیمی در منطقه خاورمیانه شامل اتیلن که مصارف کشاورزی دارند به صورت مداوم در حال افزایش است و چین به تنهایی در سال ۲۰۱۸ معادل ۹.۴ میلیارد دلار اتیلن از کشورهای خاورمیانه وارد کرده است. این در حالی است که ۱۰ سال پیش این رقم تنها ۱.۴ میلیارد دلار بود.

به گزارش نیکی، ایران، عربستان، امارات متحده عربی و دیگر تولید کنندگان منطقه خلیج فارس ۴۵ درصد نیاز چین به اتیلن را تامین می‌کند.

شرایط مشابهی نیز برای مالزی و سنگاپور صدق می‌کند چراکه این دو کشور به ترتیب ۵۰ و ۷۵ درصد اتیلن مورد نیاز خود را از عربستان سعودی دریافت می‌کنند.

البته درباره دیگر محصولات پتروشیمی نیز اوضاع به همین منوال است که از جمله آنها می‌توان به آمونیاک اشاره کرد. این محصول پتروشیمی در کنار استفاده در تولید محصولات دارویی و شوینده در ساخت کود مورد استفاده قرار گرفته و خاصیت خنک کنندگی نیز دارد. آمونیاک همچنین در بسیاری از صنایع دیگر نظیر تولید پوشاک نیز کاربرد دارد.

هند برای واردات ۷۰ تا ۸۰ درصد آمونیاک مورد نظر خود به کشورهای خاورمیانه وابسته است.

به گزارش روزنامه ژاپنی هر قدر تنش در تنگه هرمز بیشتر طول بکشد شاهد خسارت بیشتری به تولید کنندگان این محصولات در خاورمیانه خواهیم بود چرا که خریداران آسیایی به سمت دیگر فروشندگان این محصولات خواهند رفت.

روزنامه نیکی ژاپن در گزارش خود می‌افزاید: تنش در خاورمیانه همچنین به بالا رفتن هزینه واردات از خاورمیانه برای مشتریان آسیایی منجر می‌شود چرا که هر چقدر تنش بیشتر باشد هزینه بیمه کشتی‌هایی که از تنگه هرمز عبور می‌کنند افزایش خواهد یافت و این بدین معناست که هزینه هم صادر کننده هم واردکننده بالا می‌رود.

* ابعاد بحران در تنگه هرمز

پس از افزایش آتش‌افروزی‌های آمریکا و متحدانش در منطقه، تنش در تنگه هرمز از بهار امسال اوج گرفت چندین نفتکش‌ در ساحل بندر فجیره امارات در اواسط ماه مورد حمله قرار گرفتند.

در اواسط ماه ژوئن نیز همزمان با سفر آبه شینزو، نخست‌وزیر ژاپن به ایران، دو کشتی ژاپنی در نزدیکی سواحل ایران مورد حمله قرار گرفتند.

آمریکا دو هفته بعد اعلام کرد که یک ناوگروه تهاجمی را به منطقه اعزام می‌کند. پس از چند روز شاهد آن بودیم که ایران یک پهپاد فوق پیشرفته آمریکایی را پس از ورود به آسمان خود در نزدیکی تنگه هرمز منهدم کرد که این مسئله به تشدید تنش‌ها در منطقه منجر شد.

در ماه جولای و پس از آنکه نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یک نفتکش متخلف انگلیسی را به دلیل نقض قوانین دریایی عبور از تنگه هرمز و همچنین عدم پاسخگویی به اخطارهای سازمان دریانوردی ایران در تنگه هرمز توقیف کرد، شاهد بالا گرفتن بیشتر تنش در منطقه بودیم.

البته چند روز قبل از آن نیروی دریایی سلطنتی انگلیس یک سوپر نفتکش حامل نفت ایران را در ساحل جبل‌الطارق توقیف کرده بود.

پس از این اتفاقات انگلیسی‌ها تلاش کردند تا یک ناوگان دریایی متشکل از دیگر کشورهای اروپایی به منطقه اعزام کنند که البته ایران در این باره واکنش نشان داده و گفته کشورهای حوزه خلیج فارس توانایی کافی برای امنیت منطقه را دارند.

*نگرانی بزرگان آسیا

اقتصادهای بزرگ آسیایی نظیر چین نسبت به تشدید تنش در منطقه خلیج فارس ابراز نگرانی کرده و اخیرا سفیر چین در ایران آمریکا را به اتخاذ سیاست‌های "قلدرمآبانه" علیه تهران متهم کرده است.

هند هم هفته گذشته گفت که قرار نیست برای تامین امنیت خلیج فارس از توان نظامی خود استفاده کند.

در آخرین شکل جدی شدن بحران در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز شاهد آن هستیم که در حالی که انصارالله یمن یک تاسیسات بزرگ فرآوری نفت خام در عربستان را مورد حمله قرار داده و مسئولیت آن را به عهده گرفته است آمریکایی‌ها همچنان بدون ارائه سند در حال متهم کردن ایران به دست داشتن در این حمله هستند.

ایران هم تهدید کرده همه شناورها و پایگاه‌های نظامی آمریکا در شعاع ۲ هزار کیلومتری مرزهای خود را زیر نظر دارد.

ایران همچنین گفته سیاست آمریکا در قبال ایران از فشار حداکثری به دروغ حداکثری تغییر کرده و البته  هر گونه دخالت در حمله یمن به تاسیسات سعودی را نیز رد کرده است.

 دو روز پیش ارتش یمن با استفاده از ۱۰ فروند پهپاد تهاجمی تاسیسات نفتی عربستان در منطقه البقیق را مورد هدف قرار دادند.

در این حمله بزرگترین تاسیسات فرآوری نفت جهان به شدت آسیب دید و وزیر انرژی سعودی اعلام کرد که این حمله به کاهش ۵.۷  میلیون بشکه روزانه صادرات نفت این کشور منجر شده است.

این مسئله باعث شد تا قیمت نفت در ساعات اولیه مبادلاتی امروز حتی تا ۱۹ درصد افزایش یابد و هم اکنون در محدوده ۶۶ دلار در هر بشکه شاهد رشد ۱۰ درصدی قیمت نسبت به روز جمعه هستیم.

در واقع بحران در تنگه هرمز به قدری بر اقتصاد جهانی اثر گذار است که حتی می‌تواند به رکود در اقتصاد جهانی منجر شود.

بالا رفتن قیمت نفت از جمله عواملی است که بسیاری از فعالیت‌های تجاری را از محدوده صرفه اقتصادی و سود دهی خارج کرده و زیان ده کند.

آمریکا تلاش کرده با باز کردن در ذخایر استراتژیک نفت خود از التهاب بیشتر در بازار بکاهد.

در حالی که آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش اخیر خود اطمینان داده است که عرضه نفت به بازار جهانی به میزان کافی انجام می‌شود اما شاهد آن هستیم که تنش در خاورمیانه و به خصوص خلیج فارس می‌تواند در چشم به هم زدنی تمام پیش‌بینی‌های معتبر بین‌المللی را نیز بی‌اعتبار کند.

فارس