هزاران ماهی در بستر سد مشهور به دریاچه حلبی‌ساز شهرستان بردسیر در حالی تلف شده‌اند که مشخص نیست علت به خشکی یکباره و ابهام‌برانگیز سد بر می‌گردد یا دلایل دیگری هم دارد؟

به گزارش نفت امروز به نقل از خبرنگار ایرنا مستقر در شهرستان بردسیر (۶۰ کیلومتری غرب مرکز استان کرمان) بعد از دریافت تصاویری از خشک شدن سد حلبی ساز و مرگ هزاران ماهی از سوی یک شهروند، صحت و سقم موضوع را از منابع مختلف در دستور پیگیری قرار داد اما از آنجا که مسئولان متولی در این زمینه اطلاعاتی نداشتند، در محل دریاچه در فاصله ۳۰ کیلومتری حاضر و در آنجا با منظره تکان دهنده ای از مرگ ماهی ها روبه رو شد.

دریاچه ای که پیشتر تا هرجا که چشم کار می کرد زلال آب بود و با صدای چهچه پرندگان میزبان گردشگران، اکنون تنها گِل خشکیده و خاک به چشم می آید و بوی تعفن لاشه ماهی ها فضا را پر کرده بود. فقط در کنار دیواره سد مقداری گِل و لای بدبو باقی مانده بود که از انبوهِ لاشه ماهیان پر بود.

راهی برای رفتن روی دیواره سد وجود داشت، بر روی دیواره رفتم و از بالا کپه ای از ماهی های بادکرده و مُرده دیدم که به نظر می آمد فقط بخش رویی لاشه هاست و عمقی نامشخص در بین گل و لای دارد. حجم ماهی های تلف شده آنقدر بود که شهروندی می گوید به چندین تن می رسد.

سد مصنوعی حلبی ساز بند خاکی است که گفته می شود حدود ۴۰ سال گذشته احداث شده و رودخانه های فصلی و رواناب های حاصل از بارندگی همیشه به آن سرازیر می شدند. پشت سد دریچه و آبراهی برای برداشت آب و استفاده کشاورزان دارای حقابه وجود دارد.

عمق و حالت کف دریاچه طوری است که همیشه شنا کردن در آن ممنوع بوده و از کودکی خاطره تلخ غرق شدن افراد را در آن شنیده و به خاطر داریم‌. بعدها کمتر کسی خطر شنا کردن در آن را به جان می خرید و مردم بیشتر برای تفریح، تماشا و گاهی ماهیگیری با قلاب به آنجا می آمدند.

براساس شنیده ها برخی از این ماهی ها از رودخانه بالادست همراه آب آمده اند ولی گونه های دیگر توسط انسان (مشخص نیست چه نهادی) به آنجا آورده شده و پس از تکثیر نیز توسط همان ها صید می شده است.

یکی از تفریحات شهروندان در مجاورت سد حلبی ساز ماهیگیری با قلاب بود.

خبرنگار ایرنا در این زمینه با مسئولان مختلفی از جمله اداره آبیاری، جهاد کشاورزی و منابع طبیعی تماس گرفت که جز بی اطلاعی و تعجب پاسخی دریافت نکرد. یکی از آنان نیز پاسخ داد و گفت: هرگونه بهره برداری منوط به مجوز ما بوده ولی تاکنون کسی از ما چنین مجوزی دریافت نکرده است؛ اگر اقدامی صورت گرفته خارج از چارچوب بوده. این مسئول اما در انتهای مصاحبه نظرش عوض شد و اظهارکرد مصاحبه ای از من منتشر نشود چون اجازه مصاحبه ندارم به همین علت نام وی در خبر اعلام نمی شود.

نکته قابل تامل اینکه همان مسئولانی که اظهار نکردند نیز ابتدا و پس از شنیدن خشک شدن دریاچه اظهارتعجب کردند زیرا سابقه نداشته یا دستکم کمتر سابقه داشته که این سد طی سال های گذشته خشک شود.

دادستانی پیگیر است

دادستان بردسیر اما در تماس خبرنگار ایرنا پاسخ داد و گفت که پس از اطلاع یافتن، به بررسی و پیگیری موضوع می پردازد. 

افشین صالحی نژاد به خبرنگار ایرنا اعلام کرد: به دلیل اهمیت حوزه محیط زیست، موضوع با قید فوریت در دست بررسی است و نتیجه از طریق رسانه ها به اطلاع مردم خواهد رسید.

پیگیری ویژه توسط فرمانداری

سرپرست فرمانداری بردسیر نیز در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت که به صورت ویژه پیگیر موضوع است و قرار شده ادارات جهاد و منابع طبیعی علت را بررسی و اعلام کنند.

اهالی منطقه علت را خشکی دریاچه می دانند و حدس و گمان هایی در بین آنان از قبیل بهره برداری بیش از حد و لایروبی نشدن سالانه دریاچه توسط دستگاههای متولی مطرح می شود که ایرنا در حال حاضر نمی‌تواند هیچکدام آنها را تایید یا رد کند.

برخی شهروندان معتقدند به علت لایروبی نشدن سالانه، گل و لای تا دریچه سد بالا آمده و فضایی که پیش از این در هنگام خالی شدن آب تا مرز دریچه، مملو از آب بود و محل زیست و مخفیگاه ماهی ها می شد، اکنون به باتلاقی تبدیل شده که مرگ آنها را به دنبال داشته است.

سد حلبی ساز در فاصله ۳۰ کیلومتری غرب مرکز شهرستان بردسیر (در مسیر سیرجان ) و در مسیر جاده روستایی حاج کاکا واقع شده است.