تغییرات اقلیمی با ممانعت از استفاده از برق آبی به عنوان یکی از اشکال انرژی پاک، تهدیدی برای بلندپروازیهای جهانی برای مبارزه با گرمایش جهانی است. برق آبی بزرگترین منبع انرژی پاک جهان است و طبق اعلام آژانس بین المللی انرژی، در ۱۶ درصد از تولید برق جهان سهم دارد.

 

امسال خشکسالی‌های ناشی از تغییرات اقلیمی در نقاطی مانند غرب آمریکا و برزیل، باعث بزرگترین اختلال چند دهه اخیر در تولید برق آبی شده اند. چین هنوز از اثرات خشکسالی شدید سال گذشته روی تولید برق آبی در استان یون‌نان در بخش جنوب غربی این کشور به طور کامل بهبود پیدا نکرده است.

 

در نقاط دیگر وجود بیش از حد آب مشکل ایجاد کرده است. به عنوان مثال سال گذشته در مالاوی سیل و خرابی های بر جای مانده از ابرطوفانها، باعث تعطیلی دو نیروگاه شد و طبق آمار آژانس بین المللی انرژی، ظرفیت برق آبی را از ۳۲۰ مگاوات به ۵۰ مگاوات کاهش داد.

 

این اثرات باعث شده است اپراتورهای شبکه نیرو وابستگی بیشتری به نیروگاههای حرارتی پیدا کنند که اغلب با گاز طبیعی یا زغال سنگ کار می کنند و از شرکتها بخواهند استفاده از برق را برای جلوگیری از قطعی ها محدود کنند.

 

کریستین اوریت، استاد محقق که در دانشگاه نوادای لاس وگاس روی موضوع تاب آوری اقلیمی متمرکز شده، در این باره گفت: هنگامی که درباره برق آبی صحبت می کنیم، درباره این صحبت می کنیم که مطمئن شویم آب کافی برای تولید برق خواهیم داشت.

 

 

تعطیلی نیروگاه قدیمی در کالیفرنیا

 

در کالیفرنیا پروژه آب دولتی مجبور شد یک نیروگاه هیدروالکتریک ۷۵۰ مگاواتی در "لیک اورو ویل" را ماه جاری برای نخستین بار از زمان ساخت آن در سال ۱۹۶۷ به دلیل سطح پایین آب تعطیل کند. در سالهای خوب، این نیروگاه برق نیم میلیون خانه را تامین می کرد.

 

تاسیسات برق در لیک شاستا که بزرگترین ذخایر در پروژه "سنترال ولی" دولت فدرال در کالیفرنیاست هم تابستان امسال حدود ۳۰ درصد برق کمتر از حد معمول تولید کرده است. این دریاچه معمولا در تابستان حدود ۷۱۰ مگاوات برق تولید می کرد اما ماه گذشته تنها ۵۰۰ مگاوات تولید داشت. در سد هوور به ظرفیت ۲۰۰۰ مگاوات در رودخانه کلرادو در مرز نوادا و آریزونا هم تولید ماه گذشته حدود ۲۵ درصد کاهش پیدا کرد.

 

یک مگاوات برق می تواند برق هزار خانه آمریکایی را تامین کند.

 

تامین محدود برق در کالیفرنیا که به دلیل تولید اندک برق آبی بوده است، گوین نیوسام، فرماندار این ایالت را بر آن داشت تا در ۳۰ ژوییه با صدور فرمانی به مصرف کنندگان برق صنعتی اجازه دهد از ژنراتورها و موتورهای دیزلی استفاده کنند که گازهای گلخانه ای بیشتری منتشر می کنند.

 

فعالان محیط زیست از این اقدام انتقاد و اعلام کرده اند این اقدام کیفیت هوا در کالیفرنیا را وخیمتر خواهد کرد و تلاشهای دولت برای مبارزه با تغییرات اقلیمی را تضعیف می کند.

 

تیم ولچ، مدیر تحقیقات برق آبی در وزارت انرژی آمریکا می گوید این وزارتخانه در حال تحقیق درباره راههایی برای ذخیره موثرتر آب در دوره های بارانی است تا بتواند برای استفاده در دوره های خشکسالی نگهداری شود. نیروگاههای برق آبی در آمریکا قادرند حدود ۸۰ گیگاوات انرژی تولید کنند که معادل حدود هفت درصد از کل تولید انرژی است.

 

خشکسالی در برزیل

 

در برزیل نیروی برق آبی با سهم ۶۱ درصد، بزرگترین منبع تولید برق بوده است اما وزارت معادن و انرژی این کشور اعلام کرد خشکسالی جریان آب در سدهای این کشور را به پایینترین حد ۹۱ سال اخیر رسانده است.

 

برای جبران کاهش ظرفیت برق آبی، بزریل به دنبال فعال کردن نیروگاههای حرارتی است که عمدتا با گاز طبیعی کار می کنند و در نتیجه خطر انتشار گازهای گلخانه ای بالا می رود. در ژوییه رگولاتور بخش نیروی برزیل گرانترین نرخ برق را به میزان ۵۲ درصد به دلیل بحران خشکسالی افزایش داد.

 

خوزه مارنگو، اقیلم شناس در مرکز رصد بلایای طبیعی دولت برزیل می گوید رویدادهای جوی غیرمنتظره مانند خشکسالی اخیر به دلیل تغییرات اقلیمی تداول بیشتری پیدا خواهند کرد و برزیلی ها باید رفتار خود را در قبال آب تغییر دهند. افراد همواره تصور می کنند که آب نامحدود است اما واقعا این طور نیست.

 

بنتو آلبوکرکی، وزیر معادن و انرژی برزیل در جلسه آنلاینی با خبرنگاران گفت: رونق ساخت خطوط برق برای تغییر مسیر برق به منطقه ای که نیاز است و متنوع سازی از برق آبی به نیروی خورشیدی و بادی کمک خواهد کرد این کشور در برابر چنین رویدادهایی در آینده تاب بیاورد و از جیره بندی آب اجتناب کند.

 

حتی با این حال برزیل سالها همچنان به برق آبی وابسته خواهد ماند. وزارت انرژی این کشور پیش بینی کرده ۴۹ درصد از برق برزیل تا سال ۲۰۳۰ از آب تولید می شود. این کشور همچنین برنامه هایی برای ساخت نیروگاههای برق آبی بیشتر و ساخت پروژه های سد فرامرزی با بولیوی، گویان و آرژانتین و ساخت سدهای کوچک به ارزش دو گیگاوات دارد.

 

سدها: نجات بخش زمین یا آسیب رسان؟

 

طبق آمار رسمی، خشکسالی سال گذشته در استان یون‌نان چین، تولید برق آبی را در پنج ماه نخست سال ۲۰۲۰ به میزان ۳۰ درصد کاهش داد. تولید امسال حدود ۱۰ درصد محدود شده است.

 

یون‌نان معمولا در یک چهارم از تولید برق آبی چین سهم دارد و میزبان کارخانه های ذوب آلومینیوم متعددی است که به برق زیادی برای فعالیت نیاز دارند. این استان استفاده از برق تولیدکنندگان فلزات را اوایل سال میلادی جاری محدود کرد و در نتیجه بخشی از ظرفیت تولید کارخانه های آلومینیوم موقتا تعطیل شد. اختلالات بیشتری پیش بینی می شود.

 

محققان در نانجینگ اخیرا درباره تاثیر احتمالی تغییرات اقلیمی و افزایش دما روی تولید برق آبی در یون‌نان تحقیق کرده اند. مدلهای آنها کاهش بارندگی و بارش برق در فاصله اکتبر تا آوریل فصل خشکسالی و افزایش فصل بارندگی تابستانی را نشان داد.

 

بر اساس گزارش رویترز، این محققان در چاره اندیشی برای این وضعیت، ظرفیت ذخیره سازی بیشتر یعنی سدهای و ذخایر آبی بیشتر را پیشنهاد کردند. اما کارشناسان می گویند این اقدامات ممکن است خشکسالی را در نقاط دیگر بدتر کند. ذخایر آبی عظیم چین در بخش بالاست رودخانه مکونگ در یون‌نان، عامل کاهش جریان پایین دستی شناخته شده که روی دسترسی به آب در تایلند، کامبوج و میانمار تاثیر گذاشته است.