نفت امروز /ایران که همواره واردکننده بنزین بود، از بهار امسال با سرو صدای رسانه ای زیاد، صادرات نخستین محمولههای این سوخت استراتژیک را شروع کرد و صادارت بنزین شد گزینه جدید روی میز دولت و به گفته خود مسئولین کلی هم تدابیر فنی برای این امر مهم در نظر گرفته شد .
تا این که کمکم صدای نبود مشتری و کاهش فروش این فراورده به گوش رسید، حال سیدحمید حسینی سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، گاز، پتروشیمی در نشست خبری که مرداد ماه برگزار شد با اشاره به مقاصد صادراتی ایران گفت: عمده مقاصد صادراتی محصولات نفتی ایران کشورهای همسایه از جمله عراق، افغانستان، پاکستان و همچنین امارات متحده عربی بوده است و باید گفت بخش خصوصی مهارت خرید و فروش نفت را ندارد.
از سوی دیگر علی رغم آکارهای امید بخش افزایش و فروش بنزنین در ماه های گذشته، کارشناسان این صنعت معتقدند که اگر مصرف داخلی بخواهد همچنان افسارگسیخته افزایش یابد، مجالی برای صادرات باقی نخواهد ماند. آن هم در شرایطی که بخشی از مصرف داخل را قاچاق سوخت تشکیل میدهد.
در همین راستا در ماه های اخیر وزیر نفت تأکید کرد که بهمنظور مهار عرضه خارج از شبکه و جلوگیری از قاچاق، تا اواخر مردادماه استفاده از کارت هوشمند سوخت شخصی اجباری میشود. بیژن زنگنه میگوید که وزارت نفت با دستور رئیس جمهوری، در حال پیگیری این موضوع است و در این برنامه تنها سوختگیری بنزین با کارت سوخت دیده شده و سهمیهبندی بنزین موضوع دیگری است. هماکنون متوسط میزان مصرف بنزین کشور حدود ۹۴ میلیون لیتر در روز است. اما رکوردهای فراتر از ۱۳۵ میلیون لیتر در روز را نیز در کارنامه آن میتوان ملاحظه کرد که زنگ خطری جدی است.
ایران باید صادرکننده سوخت استراتژیک باشد، نه واردکننده
مدیریت مصرف بنزین و همینطور صادرات این فرآورده نفتی مورد توجه مجلس شورای اسلامی نیز هست. به طوری که اسدالله قره خانی آلوستانی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس به خبرنگار ما توضیح میدهد: «پیشبینی میشد که امسال صادرات بنزین کشور برای اولین بار در طول تاریخ صنعت نفت آغاز شود. چراکه در این دولت سه فاز پالایشگاه ستاره خلیج فارس وارد مدار شده و جهشی در تولید بنزین کشور رخ داده است. اما باید مصرف را مدیریت کرد که ایران دیگر از فاز صادرکننده یک کالای استراتژیک وارد فاز واردکننده آن کالا نشود.»
قره خانی با اشاره به اینکه صادرات بنزین برای ما ارزآوری خواهد داشت و به اقتصاد کشور کمک خواهد کرد، میگوید: «درآمدهای این بخش وارد خزانه میشود و قطعاً مکانیسم مدنظر برای آن مشابه درآمدهای حاصل از صادرات سایر فرآوردههای نفتی خواهد بود.» این نماینده مجلس ادامه میدهد: «کارت سوخت میتواند به مدیریت مصرف از طریق ایجاد جو روانی مثبت و جلوگیری از قاچاق بنزین کمک کند. ضمن آنکه پایش شبکه با استفاده از کارت سوخت آسان خواهد شد و بر اساس آن میتوان برای افزایش صادرات برنامهریزی کرد.» بهگفته قره خانی در بحث کارت سوخت بنزین دونرخی و سهمیهبندی مطرح نشده است تا در جهت رفاه حال مردم عمل شود؛ اما با استفاده از کارت سوخت میتوان از قاچاق جلوگیری کرد و به همان میزان صادرات قانونی را افزایش داد. وی در آخر به مردم توصیه کرد: «مصرف بنزین را باید کاهش دهیم تا با مازاد تولید مواجه شویم و بتوانیم از این ظرفیت برای صادرات بیشتر استفاده کنیم. این موضوع تابآوری در برابر تحریمها را افزایش خواهد داد.»
دولت برای افزایش ظرفیت پالایشی در تلاش است
اما هدف دولت فقط ایجاد ظرفیت صادراتی از محل کاهش مصرف نیست. علیرضا صادق آبادی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی اوایل تیرماه خبری را اعلام کرد که از تلاش وزارت نفت برای افزایش صادرات فرآورده نفتی بهجای نفت خام خبر میداد.
پایگاه اطلاعرسانی این شرکت به نقل از صادق آبادی نوشت: «ظرفیت پالایش کشور از یک میلیون و ۵۵۰ هزار بشکه در ابتدای سال ۹۶، به ۲ میلیون و ۱۵۰ هزار بشکه رسیده است. این میزان در حال افزایش است و تا پایان امسال به حدود ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز خواهد رسید. با برنامهریزیهای صورت گرفته، ۸۵۰ هزار بشکه نفت خام و میعانات گازی که تحریمهای یکجانبه امریکا میتوانست مانع ورود آن به بازارهای جهانی شود، در داخل کشور پالایش و به فرآوردههای با ارزش افزوده بالاتر تبدیل شده است. سیاستهایی که در ادامه مسیر افزایش دریافت خوراک برای جذب حداکثری نفت خام و میعانات گازی در پالایشگاهها دنبال میکنیم دریافت و پالایش میعانات گازی را از ۴۵۰ هزار بشکه به ۵۰۰ هزار بشکه و نفت خام را از حدود یک میلیون و ۷۰۰ به حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه در روز خواهد رساند.» البته کارشناسان بر این باورند که با توجه به مزایای صادرات رسمی بنزین و اینکه ایران برای اولین بار در تاریخ خود صادرکننده تمام فرآوردههای نفتی شده است، ضرورت دارد که علاوه بر توسعه صنعت پالایشی، با مدیریت تقاضا از این موقعیت حراست شود.
گزینه بعدی که برای فروش بهتر بنزین در نظر گرفته شد، فورش این محضول در بورس بود و با این که صادرات بنزین بهعنوان یکی از فرآوردههای نفتی برای بخش خصوصی جذابتر از نفت خام و میعانات گازی است و استقبال بیشتری از این کالا خواهد شد اما مسئله اینجاست که چند قیمتی بودن بنزین صادراتی تجار را سردرگم کرده است.
امانکتهای که برای اتحادیه به عنوان فعالان بخش خصوصی اهمیت ویژه ای دارد، مقوله رگولاتوری است که به نظر میرسد مسئولین امر بایدبه شدت پیگیر آن باشند زیرا چندقیمتی بودن بنزین صادراتی این روزها تیدبل به بزرگترین ماتنع بر سر راه افزایش صادرات بنزین شده است، به نحوی که این فرآورده در بورس با یک قیمت در بازارچه های مرزی با یک قیمت و توسط دلالان نیز با قیمتی دیگر صادر می شود که این موضوع، موجب سردرگمی متقاضیان شدهگفتنی است این اولین باری نیست که عرضه یک محصول در بورس با مشکلات عدیده ای از جمله قیمتگذاری مواجه میشود، اما مسئوله اینجاست که این مشکلات باید قبل از آغاز عرضه حل میشد ؛ حال به نظر می رسد زمان آن فرارسیده که بورس انرژی با الگو گرفتن از تجربه عرضه نفت خام، چالش های موجود در ساختار خود را تغییر دهد.
اختصاصی
لینک مطلب: | http://irnaft.ir/News/105009.html |