نفت امروز /می‌گویند کاهش صادارت قیر دستاویز نامه شریعتمداری برای خروج عرضه قیر از بورس بوده است، اما صرف مقصر جلوه دادن بورس کالا در زمینه کاهش صادرات قیر، منطقی نیست و باید عوامل اصلی آن بررسی شود ولی آیا این خروج می‌تواند از ایجاد فساد در زمینه عرضه قیر پیشگیری کند؟ و آیا رواست سری که درد نمی‌کند را دستمال بست؟
ماجرای خروج قیر ازعرضه آن در بورس از جایی رونق گرفت گه چندی قبل محمد شریعتمداری، وزیر پیشین صنعت که حالا وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی است، در اقدامی عجیب طی نامه‌ای که به وزیر نفت ارسال کرده خواستار تعلیق الزام عرضه محصولات قیر در بورس کالا با توجه به شرایط تحریمی شده است.
وی در این نامه هدف از توقف الزام عرضه محصولات قیر در بازار متشکل و تحت نظارت بورس کالا را به گفته خود، «فراهم کردن امکان صادرات مستقیم برای شرکت‌های تولیدی دارای استاندارد قیر همچون شرکت‌های پتروشیمی» عنوان کرده است.
اما نکته قابل توجهی که در این میان وجود دارد این است که، درست زمانی که، وزیر کار سازوکار بورس را مانعی در برابر خنثی شدن تحریم‌ها قلمداد می‌کند که هم‌قطارانش در دولت تدبیر و امید چند ماهی هست که عرضه نفت در بورس را به عنوان راه‌حل خنثی کردن تحریم‌ها می‌دانند! این در شرایطی است که تضاد تفکر و اندیشه وزیر کار با دولتمردان بار دیگر نشان از این دارد که شریعتمداری که تا چندی پیش وزیر صنعت نیز بوده، از سازوکار بورس شناخت درستی ندارد.
در کناراین مسئله اگر چه انتقادهایی هم در سازوکار عرضه قیر و سایر محصولات در بورس کالا وارد است، اما اما آیا رواست که به جای برطرف کردن این نقاط ضعف و اصلاح فرآیند و معاملات، سعی در حذف بورس کالا داشته باشیم که به نقل از بسیاری از کارشناسان این حوزه، در صورت تحقق این امر، معاملات در فضایی دلال گونه و غیر شفاف صورت خواهد گرفت و رانت‌های کلانی را برای عده‌ای محدود ایجاد می‌کند.
زیرا دور شدن از فضای شفاف بورس کالا که البته راه‌های دور زدن آن نیز وجود دارد، فروش حواله‌ای را در پی دارد که تجربه تاریخی نشان داده است فروش حواله‌ای موجب فسادهای بزرگی می‌شود و به حبابی‌تر شدن قیمت‌ها منجر خواهد شد.
اما وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در حالی از لزوم خروج قیر از بورس کالا اصرار دارد که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تولیدکننده نفت یعنی شرکت نفت پاسارگاد - زیرمجموعه شستا- طی سال‌های اخیر با حواشی بسیاری مواجه بوده است.
از سویی دیگر باید گفت، تا بوده این گونه بوده که اظهار نظر و تعیین تکلیف درخصوص بازارهای صنعتی و تولیدی بر عهده وزارت صنعت، معدن و تجارت بوده و این در شرایطی است که شریعتمداری به عنوان وزیر کار شرح وظایف دیگری دارد و باید به موضوعات حوزه کار خود بپردازد.
علاوه‌بر این عرضه محصولات در بورس کالا در ایجاد شفافیت جلوگیری از دلال‌بازی کمک بسیار زیادی می‌کند و خروج این محصولات از بورس می‌تواند زمینه تکرار فسادهایی مانند ماجرای سلطان قیر که چندی قبل اعدام شد را فراهم کند.
منبع:اختصاصی
